Ainhoa Fernández, TECBIOCELeko I+G koordinatzailea
Elkarrizketak 24 apirila, 2023

TECBIOCEL: “Medikuntza birsortzailea potentzial handieneko arloetako bat da sektore biomedikoaren barruan”

Donostiako laborategiak zelula amekin ikertzen eta Hazkuntza Faktoreetan Aberatsa den Plasma fabrikatzen lan egiten du, pertsonek bizi-kalitate handiagoa izan dezaten.
-

Prometeok gizadiari suaren berri eman zionean, Zeusek Hefestori hura harri bati kateatzeko agindu zion eta egunero arrano bat bidaltzen zion bere gibeletik elikatzeko. Hau, ordea, gauero birsortzen zen, horrela bizirauteko aukera emanez.  

Greziako mitologiako pasarte honetan oinarrituta, ikertzaileek, zientzialariek eta medikuek gaur egun tratamendurik gabeko gaixotasunak sendatzeko, zahartzaroak edo traumatismoek kaltetutako ehunak birsortzeko, transplanteak egiteko prest dauden organoak sortzeko edo nahaste genetikoak konpontzeko aukerak zabaltzeko itxaropenarekin lan egiten dute.  

Nork esango luke greziar mitologiak medikuntza birsortzailea azaltzeko balioko lukeela. Hari buruz, zelula amei buruz eta zenbait ikerketa-proiekturi buruz hitz egin dugu Ainhoa Fernández Donostiako Parke Zientifiko eta Teknologikoandagoen TECBIOCEL laborategi bioteknologikoko I+Gko koordinatzailearekin.  

Zer da medikuntza birsortzailea eta zein da horren garrantzia?  

Hitz gutxitan esanda, medikuntza birsortzailea prozesu zientifiko bat da giza zelulak, ehunak edo organoak ordezkatu eta/edo birsortzeko, eta, horrela, haien funtzionamendu normala lehengoratzeko. Gaixotasun askok sendabiderik ez dutela kontuan izanda, gaur egun eta etorkizunean sektore biomedikoan potentzial handiena duen alorretako bat da, eta hainbat teknika eta espezialitate hartzen ditu barnean, hala nola ehunen ingeniaritza, medikuntza eta biologia molekularra.  

Esan duzun bezala, aukerak zabalak dira. Zertan zentratzen da TECBIOCEL?  

TECBIOCEL hiru jarduera desberdin biltzen dituen marka da. Lehenengoa, FARMACEL, zelula amekin egingo diren terapien ikerketan oinarritzen da, hau da, jatorrizko ehun desberdinetako zelula amak erauzten, isolatzen eta bereizten ditugu, hala nola hezur-muineko zelulak, koipekoak (lipoaspiratua), hortzetako pulpakoak edo zilbor-hesteko zelulak, eta horien erabilera ikertzen dugu gaixotasun osteo-artikularretan, hepatikoetan (zirrosi hepatikoa, adibidez), neurodegeneratiboetan (esklerosi anizkoitza eta Parkinson, besteak beste), gastro-hesteetan (Crohn, kolitis ultzeraduna, fistula, etab.), I eta II motako diabetesetan, transplanteen bazterketetan, biriketako gaixotasunetan eta abarretan.  

Bigarrena, REGENIA, Hazkunde Faktoreetan Aberatsa den Plasma (PRFC) fabrikatzea da, Fabrikazio Zuzenerako Arauak erreferentziatzat hartuta. Hazkuntza Faktoreak, ehunen birsorkuntza, birmoldaketa eta konponketarako funtsezko funtzioak arautzen dituzten proteinak dira. Printzipio aktibo natural gisa funtzionatzen dute, lesionatutako ehunen birsorkuntza eta konponketa sustatuz, jarduten duten zelulen estimulazioaren bidez.   

Eta hirugarrena CELULIFE da, zelula ama helduen kriokontserbaziorako bankua, etorkizunean norbanakoak berak erabil ditzan, medikuntza birsortzaileak behar duen ahalmen terapeutiko guztia mantenduz.  

Hitz egiguzu azken honetaz.  

Sektorea goraka doa eta inflexio- eta bilakaera-puntu handia agertzen da terapia aurreratuen eremuan. Biztanleriaren piramidearen eta zahartzearen ondorioz, ohiko farmakoen ordezko terapien alde egiten da gero eta gehiago, eta horien artean, terapia zelularraren erabilera dago abangoardian.  

Gainera, zelula ama helduek enbrioietako zelula amekiko duten potentziala azpimarratu behar dugu: enbrioietako zelula amen balizko arriskuak saihesten dituzte, adibidez, baita erregulatzeko zailtasunak eta gatazka etikoak ere. Hala ere, ehun helduetako zelula amen eskuragarritasuna eta haien potentzial terapeutikoa txikiagoak dira iturri-subjektuaren adinak aurrera egin ahala, eta, beraz, funtsezkoa da zelula heldu horien kontserbazio egokia bermatzea etorkizunean erabilera autologoetarako eta/edo alogenikoetarako.  

Horrelako sektore batean, I+G+b funtsezkoa da.  

Hala da. Gure funtsezko zutabea dela esan dezakegu. Lanaldi osoko zortzi pertsonak osatutako start-up bat gara, eta horietatik hiru % 100 I+G+b jardueretan sartuta daude, gehi laugarren pertsona bat lanaldi partzialean, hau da, langileen % 50ak hartzen du parte ikerketa-jardueretan. Laborategi txikia denez, gure ikerketa gehienak Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko eragileekin edo lurralde nazionalean zehar lotura handiak ditugun beste erakunde batzuekin lankidetzan egiten ditugu.   

Adibidez, Eusko Jaurlaritzarekin eta SPRI taldearekin.  

Bai. 2019an Hazitek programan parte hartu genuen NEOCELLS proiektua gauzatzeko. MUSE zeluletan (ingelesezko sigletan, Multilineage Differentiating Stress-Enduring cells) oinarritutako terapia zelularra garatzea zuen helburu nagusi, hortzetako mamitik, Whartonen gelatinatik eta ehun adiposotik lortutako zelula ama mesenkimalen hiru lerrotik abiatuta.  

Oso proiektu aberasgarria izan da enpresarentzat, eta, beste aurrerapen askoren artean, 35 emaile baino gehiagoren hiru jatorri desberdinetako zelula mesenkimalak isolatzea lortu dugu denbora errekorrean. Egindako azterketei esker, etorkizun oparoko emaitzak lortu dira azpipopulazio zelular horretan oinarritutako etorkizuneko terapiak garatzeko.  

Eta aurten errepikatu egin duzue.  

Hain zuzen ere, Hazitek 2022 planaren barruko proiektu estrategikoa bat dugu, eta Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko 10 industria-bazkidek eta 8 eragilek osatutako partzuergoan parte hartzen dugu. Kasu honetan, “ITEAS. Terapia aurreratuen ikerketa, osasun-premiak konpontzeko” proiektuaren helburua Euskal ekosistema jasangarri bat ezartzea da, diziplina arteko ikerketa, zentro klinikoak, industria farmazeutikoa eta teknologikoa, erakunde arautzaileak, pazienteak eta sozietate publikoa integratuko dituena, terapia aurreratuetan oinarritutako industria ezartzeko oztopo teknologikoak eta erregulatzaileak gainditzeko.  

Era berean, CDTIren beste proiektu nazional bat dugu martxan, Misiones programaren barruan. Bertan, teknologia berrien ikerketa industrialean lan egiten dugu, belauneko patologia osteoartikularren tratamendu pertsonalizatua egiteko, Adimen Artifizialaren eta 3D bioinprimaketaren bidez sortutako inplante zelularizatuen bidez. Proiektu honekin, datorren hiruhilekoan in vivo azterketa preklinikoarekin hasiko gara, eta datorren urtearen hasierarako emaitza onak izatea espero dugu. 

 

SPRI Taldea RIS 3 Euskadi estrategia abian jartzen duen eragileetako bat da, energiaren, fabrikazio aurreratuaren, bio-osasunaren eta nanozientziaren arloetan espezializazio adimenduna bultzatzeko.  

Lotutako albisteak

Campezo  Taldea:  «Jasangarritasunik  gabe  ez  da  posible  edozein  jarduerak  bizirautea»

Campezo Taldea: «Jasangarritasunik gabe ez da posible edozein jarduerak bizirautea»

Ainhoa Gonzalezek, Arabako enpresaren Ingurumen Estrategiako arduradunak, eraikuntzako sektoreko EAEko erreferente honen 85 urteko ibilbidea errepasatu du

Kudebatt  enpresak  litio-ionezko  baterien  potentziala  maximizatzen  du,  ingurumen-inpaktua  minimizatzen  duen  bitartean

Kudebatt enpresak litio-ionezko baterien potentziala maximizatzen du, ingurumen-inpaktua minimizatzen duen bitartean

La empresa de Gipuzkoa ofrece soluciones inteligentes y respetuosas con el medio ambiente para el ciclo de vida completo de estas baterías, desde su uso hasta su reutilización y reciclaje.

Barna,  duela  60  urtetik  ekonomia  zirkularra  erabiltzen  duen  Bermeoko  enpresa

Barna, duela 60 urtetik ekonomia zirkularra erabiltzen duen Bermeoko enpresa

Konpainiak arrain-soberakinekin ekoizten ditu animalientzako pentsua fabrikatzeko erabiltzen diren irinak eta olioak

Unileverrek  Leioan  duen  fabrika  Taldeak  Europan  duen  garrantzitsuena  da

Unileverrek Leioan duen fabrika Taldeak Europan duen garrantzitsuena da

1945etik saltsak eta maionesak egiten ardaztua, 200 langile ditu eta besteak beste, malgutasunagatik eta egokitzeko gaitasunagatik nabarmentzen da.

The  Art  of  Discovery,  sagu  gizatiartuen  modelo  paregabeak  dituzten  sendagai  berrien  eraginkortasuna  iragartzen  duen  bioteknologiko  bizkaitarra

The Art of Discovery, sagu gizatiartuen modelo paregabeak dituzten sendagai berrien eraginkortasuna iragartzen duen bioteknologiko bizkaitarra

Enpresak nazioarteko erakundeekin lan egiten du, hala nola Gates Fundazioarekin edo Medicines for Malaria Venture delakoarekin, eredu aurrekliniko aurreratuak garatuz, saiakuntza klinikoetan arriskuak murrizteko eta pazienteei tratamenduak azkarrago iristeko helburuarekin.

Reiner  Medicalek  doitasun  handiko  plastiko  teknikoak  fabrikatzen  ditu  medikuntza-sektorerako

Reiner Medicalek doitasun handiko plastiko teknikoak fabrikatzen ditu medikuntza-sektorerako

Reiner Taldeko Medikuntza Dibisioak, osagai plastiko teknikoetan espezializatuak, bere nazioarteko bezero-sarea indartzea du helburu.

Krean  Taldeak  Euskadiko  teknologia-parkeko  eraikin  nagusia  berrituko  du

Krean Taldeak Euskadiko teknologia-parkeko eraikin nagusia berrituko du

Kooperatiba eraikin beregain eta jasangarri bat ari da prestatzen energia-ikuspegi batetik, karbono-aztarna murrizteko

Lezama  Demoliciones,  eraispena  ia  artea  denean

Lezama Demoliciones, eraispena ia artea denean

Trapagaranen egoitza duen Bizkaiko enpresak 30. urteurrena ospatu du Estatuko erreferente gisa eraispen industrialeko esparruan.

Miramoon  Pharmak  zelulen  heriotza  geldiarazteko  gai  diren  molekula  taldea  garatzen  du

Miramoon Pharmak zelulen heriotza geldiarazteko gai diren molekula taldea garatzen du

Biogipuzkoa Osasun Ikerketa Institutuaren eta Euskal Herriko Unibertsitatearen (UPV-EHU) spin-off-ak hiru patologia neurodegeneratibo mota desberdin tratatu nahi ditu.

Alterity,  robotika  mugikorrarentzat  eta  mugikortasun  elektriko  arinarentzat  bateriak  fabrikatzen  dituen  enpresa  bizkaitarra
07/05/2025 Nazioartekotzea

Alterity, robotika mugikorrarentzat eta mugikortasun elektriko arinarentzat bateriak fabrikatzen dituen enpresa bizkaitarra

Elkarteak SPRI taldearen nazioartekotze-programaren laguntza bat jaso du, eta bezeroak ditu jada Italian, Suitzan eta Herbehereetan

Joan blogera

Jarrai gaitzazu

Kanal espezializatuak eta eguneroko gaurkotasuna gure sareetan.