Albisteak 10 apirila, 2024

Errekak DUNE proiektu zientifikoan hasi du bere ibilbidea, torloju adimendunak garatzeko

Ikerketa Nuklearrerako Europako Erakundeak (CERN) konpainia gipuzkoarrarengan jarri du konfiantza proiektu honen parte izateko, neutrinoen propietateak aztertzeko Estatu Batuetan egindako esperimenturik handiena.
-

Urte hasieran, Erreka, Mondragon Korporazioan integratua, DUNE (Deep Underground Neutrino Experiment) esperimentu zientifikoko bazkide teknologikoa izango zela iragarri zen. Horrela, Ikerketa Nuklearrerako Europako Erakundeak (CERN) Debagoieneko konpainia aukeratu zuen 1,5 kilometro baino gehiagoko sakoneran lurperatuta egongo diren eta neutrinoak detektatzeko balioko duten egiturak finkatzeko erakunde arduradun gisa. Hau da, partikula horien detektagailuaren egitura osorik konformatzeko 90.000 funtsezko finkapen fabrikatzea beharrezkoa da. Konpainiak berak erabili ditu pieza horiek sektore eolikoko, meatzaritzako edo azpiegituretako beste proiektu handi batzuetan. 

Konpainiak zehatz-mehatz ikuskatuko ditu pieza guztiak, eta batzuk adimendunak izango dira; hau da, Erreka Digital Bolt teknologia berritzailea izango dute, finkapenak etengabe monitorizatzea ahalbidetzen duena, eta, era horretan, torloju horiek osatzen duten egitura handia ere bai. Aurreikusita zegoen bezala, martxoaren hasieran entregatu ziren lehen aurreserieak, eta konpainiak seriean fabrikatzen hasteko enkargua jaso du. Eskaera urtearen amaierarako programatuta dago. Proiektu honetan parte hartzeak sektore zientifikoan Errekak emango duen lehen pausoa izango da. 

DUNE, gure jatorriak ezagutzeko lurpeko esperimentu nabarmena

DUNEren helburua neutrinoak aztertzea da, unibertsoko zalantza askori erantzuteko giltzarri izan daitezkeen partikula iheskorrak, eta gure jatorria aurkitzea ere ahalbidetuko lukete. 

Egiturak 70.000 tona argon likido izan behar ditu -184 gradutara, eta Sanford Undeground Research Facility eraikinean eraikiko da, Hego Dakotako sakonean, 1.500 metrora. Urruneko detektagailu erraldoia, bere motako osoena, neutrinoen interakzioak erregistratzeko diseinatuta egongo da, orain arte inoiz ikusi ez den zehaztasunez. Hiru urtez, 800.000 tona harri mugitu beharko dira detektagailua eta haren laguntza-sistemak ezartzeko. 

Hego Dakotako detektagailuaz gain, proiektuaren beste hanka Chicagoko kanpoaldean kokatuta dago. Fermi Azeleragailu Nazionalaren Laborategian (Fermilab) sortuko dira neutrino horiek, Sanford Laborategitik 1.300 kilometrora. Partikulek argiaren antzeko abiaduran bidaiatuko dute. 

Proiektu honetan 35 herrialdetako 1.000 zientzialari eta ingeniarik baino gehiagok hartuko dute parte, eta 2026an hasiko da. Amaitutakoan, partikula horien propietateak aztertzeko Estatu Batuetan eraiki den esperimenturik handiena izango da. 

SPRI Taldeak euskal enpresen I+G bultzatzen du tresnekin, aktiboekin, laguntzekin, lantalde eta aliantzekin, ikerketa sustatzeko eta teknologia berriak sortzeko. Elkartek, Emaitek edo Hazitek bezalako I+Grako laguntza programak kontsulta itzazu.  

Lotutako albisteak

Mikel  Jauregi  Industriako  sailburuak  Satlantis  enpresa  bisitatu  du;  satelite  espazialetan  espezializatutako  enpresa  da
04/09/2025 I+G+B

Mikel Jauregi Industriako sailburuak Satlantis enpresa bisitatu du; satelite espazialetan espezializatutako enpresa da

Satlantisek Leioako campusean du egoitza. Liderra da Lurra behatzeko teknologia miniaturizatuetan, eta handitze-fasean dago; fabrika berri baten proiektua du

Taldekik  biosentsoreak  garatu  ditu  gaixotasunen  diagnostiko  aurreraturako

Taldekik biosentsoreak garatu ditu gaixotasunen diagnostiko aurreraturako

BereMELISA plataformak hamaika aukera eskaintzen ditu azterketa biomolekularrean

IDEKOk  fabrikazio  aurreratuaren  erronkei  aurre  egin  die  Stockholmen
26/08/2025 Berrikuntza

IDEKOk fabrikazio aurreratuaren erronkei aurre egin die Stockholmen

Euskal zentro teknologikoak nazioarteko posizioa sendotu du mekanizazio robotikoari eta prozesu industrialetako bibrazioen kontrolari buruzko ikerketekin.

Tecnaliak  nazioarteko  merkatuetarako  suteen  eskala  handiko  saiakuntzak  egiteko  gaitasuna  handitu  du
23/07/2025 I+G+B

Tecnaliak nazioarteko merkatuetarako suteen eskala handiko saiakuntzak egiteko gaitasuna handitu du

Ikerketa eta garapen teknologikoko zentroak akreditazioa lortu du suteen eskala handiko saiakuntzak egiteko Kanadako araudiaren arabera. Lehenago Estatu Batuetako edo Erresuma Batuko araudietarako lortutakoei gehitu zaie, eta gaitasun hori duen Europako laborategi bakarra da

Eusko  Jaurlaritzak  120  milioiraino  handitu  du  ikerketa  industriala  sustatzeko  aurrekontua
16/07/2025 I+G+B

Eusko Jaurlaritzak 120 milioiraino handitu du ikerketa industriala sustatzeko aurrekontua

Imanol Pradales Lehendakariak sustatutako Industria Defendatzeko Taldean hartutako konpromisoa beteko da hala, eta, horren bidez, aurtengo lehen hiruhilekoan Hazitek programan aurkeztu diren proiektuak baino gehiago finantzatu ahal izango dira

EEN  Basque  Sareak  euskal  ETE-en  parte-hartzea  errazten  du  Europako  I+G  programetan
11/07/2025 I+G+B

EEN Basque Sareak euskal ETE-en parte-hartzea errazten du Europako I+G programetan

BRTA sartu delako Innobasque, BT&I eta hiru merkataritza-ganberekin batera Euskadin SPRIk koordinatzen duen Europako Batzordearen ekimenean

Tecnalia,  zibersegurtasunaren  maila  guztietako  saiakuntzak  egiteko  akreditazioa  lortu  duen  lehen  erakunde  nazionala
02/07/2025 Zibersegurtasuna

Tecnalia, zibersegurtasunaren maila guztietako saiakuntzak egiteko akreditazioa lortu duen lehen erakunde nazionala

Ikerketa eta garapen teknologikoko zentroak ENACen (Egiaztatze Erakunde Nazionala) akreditazioa lortu du, nazioarteko IEC 62443-4-2 arauaren arabera industria segurtasun-maila handienean ziurtatzeko.  

Euskadiko  ikerketa-azpiegiturak  indartzen  Azpitek  programarekin
25/06/2025 I+G+B

Euskadiko ikerketa-azpiegiturak indartzen Azpitek programarekin

Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren Sailak atera berri du Azpitek laguntzen programa berri bat, alegia, azpiegiturak eta ikerketa-ekipamenduak eskuratu, instalatu eta eguneratzen laguntzera bideratutako ekimena. Programa hori bat dator 2030erako Euskadiko Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Planarekin (ZTBP 2030), eta haren helburua da I+G+b garatzea Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren...

Eusko  Jaurlaritzak  70  milioi  euroko  zuzkidura  duten  Emaitek  Industria  Hobea  eta  Azpitek  programak  onartu  ditu,  Zientzia,  Teknologia  eta  Berrikuntzaren  Euskal  Sareko  zentro  teknologikoei  laguntzeko
17/06/2025 I+G+B

Eusko Jaurlaritzak 70 milioi euroko zuzkidura duten Emaitek Industria Hobea eta Azpitek programak onartu ditu, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko zentro teknologikoei laguntzeko

Bi programa horiek 58,5 eta 9 milioi euroko zuzkidura dute, hurrenez hurren, eta foku anitzeko zentro teknologikoen emaitzak eta gaitasunak hobetzea eta merkatura bideratzea dute helburu

Fabrikazio  aurreratuaren  nazioarteko  erakusleiho  bihurtuko  da  Euskadi
03/06/2025 I+G+B

Fabrikazio aurreratuaren nazioarteko erakusleiho bihurtuko da Euskadi

+Industry azokan hainbat industria-sektoretako ordezkariak elkartuko dira, hala nola automobilgintza, aeronautika, trena, energia, siderurgia, makina-erreminta edo logistika arloetakoak; eta SPRI Eusko Jaurlaritzaren Enpresen Garapenerako Euskal Agentziaren laguntza jaso du.

Joan blogera

Jarrai gaitzazu

Kanal espezializatuak eta eguneroko gaurkotasuna gure sareetan.