Muon Systmes: muoien tomografia mantenimendu industrialerako
Barakaldoko enpresa aitzindaria da partikula muonikoak erabiltzen galdaketako labeen, galdaren eta hodien dentsitatearen analisian
Muoien tomografia ez da 4.0 Industriaren esparruan gehien ezagutzen den teknologia. Halere, tamaina eta dentsitate handiko objektuak aztertzeko duen gaitasuna dela medio, konponbide berritzaileak eskaintzen ditu hainbat sektoretan. Bizkaiko Muon Systems konpainia aitzindaria da Estatuan teknologia horren industriarako aplikazioan. Carlos Díezekin hitz egin dugu, enpresako sortzailekide eta CEOarekin.
Nola sortu zen Muon Systems?
Bi fisikarik sortu genuen enpresa: Pablo Martínezek eta nik. Gure jatorria partikulen fisikako ikerketan dago, eta labe garaietan analisi teknika ez-suntsitzaileetan lan egiten zuen gure hirugarren bazkide Pablo Gómezen bidez, muoiak erabiltzeko aukera sortu zen, galdaketako labe horien barruan zer gertatzen den ikusteko. Horretan hasi ginen, ezagutzen genituelako muoiak; bagenekien nola detektatzen diren eta nola elkarreragiten duten materiarekin, eta orobat bagenekien aukera ematen dutela aztertzeko zer gertatzen den objektu handi eta trinkoetan eta muturreko baldintzen pean dauden objektuetan, esaterako tenperatura altuetan, zeren horrelako baldintzetan ezin baitaitezke erabili beste neurketa-teknika batzuk. Denbora batez ikertzen aritu ondoren, 2015eko martxoan ekin genion enpresari, merkataritza-sistema bat sortzeko eta hainbat arlotan, zehazki, industrian izan zezakeen aplikazioa aztertzeko. Denbora honetan erakunde hauek babestu eta finantzatu gaituzte: Repsol Fundazioak, Garapen Teknologiko Industrialerako Zentroak (CDTI), Zientzia eta Berrikuntza Zentroak, Eusko Jaurlaritzak SPRIren bitartez eta Bizkaiko Foru Aldundiak.
Zeintzuk dira muoien tomografiaren ezaugarri garrantzitsuenak?
Muoiak partikulak dira, elektroiak bezala, baina 200 aldiz masa handiagoa dute. Modu naturalean sortzen dira atmosferan, Lurraren gainazalera iristen dira eta parean duten guztia zeharkatzen dute. Sartze-ahalmen handia dute, eta zerbait zeharkatzen dutenean objektu horrekin elkarreragiten dute, haren ibilbidea desbideratuz eta objektuaren dentsitatearen arabera energia galduz. Aztertzen baduzu muoi horiek nola galtzen duten energia eta nola desbideratzen diren, objektu horren barnealdea berreraikitzen has zaitezke, eta erradiografia bat egin, erradiazio gehigarri bat sortu beharrik gabe. Baliagarriak dira objektu handiei erradiografiak egiteko, gamma izpiak edo x izpiak erabili gabe, eta aukera ematen dute altzairuak edo beruna bezalako objektu oso trinkoak aztertzeko. Zenbait kasutan, berau da horrelako analisiak egiteko gai den teknologia bakarra.
Zein prozesu jarraitu behar da muoiekin analisi bat egiteko?
Lehenik eta behin, muoiak detektatzeko gure “hardware”a egokitzen diogu konpondu nahi dugun arazoari. Muoiak leku guztietatik pasatzen ari dira uneoro, eta milaka muoik zeharkatzen gaituzte konturatu ere egin gabe. Detektagailu batekin neurtzen dugu nola iristen den muoia objektura, eta beste detektagailu batekin neurtzen dugu nola ateratzen den muoia objektu horretatik. Gero, gure berreraikitze ‘softwarearekin’ tomografia irudi bat osatzen dugu objektuaren lodiera ezagutzeko. Lortzen duguna da hiru dimentsioko dentsitate-mapa bat, non objektuaren dentsitatea ikus baitaiteke. Geuk egiten ditugu hala erradiazioa atzemateko detektagailuak, nola informazio hori aztertzeko sistemak.
Zein esparrutan erabiltzen da muoien tomografia?
Batez ere ikerketa zentroetan, ez hainbeste enpresetan. Industriari aplikatutako muoi-tomografian esklusiboki diharduen Espainiako lehen enpresa gara, eta bakarra gainera.
Adibidez, erabil daiteke isolatuta dauden altzairuzko hodien barnealdea aztertzeko eta jakiteko nolako higadura- eta korrosio-maila duten. Eta hori isolatzailea kendu gabe. Orobat erabil daiteke galdaketa-labeen dentsitatea neurtzeko eta horrela ikusteko badagoen dentsitate-murrizketarik labearen hormetan. Muoi bidezko tomografiak neurri ez-intrusiboa ematen du, bertatik igarotzen ari den erradiazioa neurtzen dugulako.
Geologian erabiltzen da sumendietako aldagai ezberdinak neurtzeko, muoiek tenperatura altuak jasan ditzaketelako. Arkeologian ere bai. Adibidez, hainbat proiektu egiten ari dira mendiak bezain handiak diren piramideetan, jakiteko ba ote dagoen haien barruan orain arte sekula aurkitu ez den kamera ezkuturik. Era berean, interes handia dugu segurtasunaren arloan; zehazki, aztertu nahi dugu posible den muoi bidez eskaneatzea portuetako itsasontzien edukiontziak, metodo ez-intrusibo eta erabat kaltegabea baita jakiteko edukiontziaren barruan badagoen egon behar ez lukeen elementurik.
Badakigu 4.0 industriaren helburuetako bat dela Zero Akatseko Fabrikazioa. Lagungarri izan daiteke muoien tomografia helburu hori lortzeko?
Muoien tomografiak gauza oso handi eta dentsoak neur ditzake, baina ez da teknikarik onena akats txikiak eta azkar antzemateko. Ezin baituzu atmosferatik iristen den muoi kopurua azkartu. Neurri bakoitzak bere denborak eskatzen ditu eta ezin duzu ezer egin hori kontrolatzeko. Adibidez, ez da aukerarik onena ekoizpen-kate batean, non garrantzitsua baita soldaduretako akatsak edo pitzadurak azkar detektatzea.
Zeintzuk dira zuen etorkizuneko erronkak?
Enpresa bezala, erronketako bat da gure negozio-eredua baliozkotzea lehenengo aplikazioekin, hazten jarraitzea behar adinako egitura bat edukitzeko eta gure algoritmoak garatzea. Teknologiari dagokionez, erronka asko ditugu, besteak beste, hobetu egin behar dugu gure konponbideen kalitatea, irudien bereizmena eta neurketen fidagarritasuna, eta gai izan behar dugu neurketak gero eta baldintza muturrekoagoetan egiteko. Beste helburu bat da teknologia horren estandar bat sortzea, ziurtagiri bat behar dugulako, erabilerari ikuskaritza-zerbitzu zabalagoa eman ahal izateko. Oso erronka garrantzitsua da ziurtagiri hori lortzea. Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziak monitorizatzen du mundu osoko enpresa eta ikerketa-zentroak estandar bat sortzeko egiten ari diren lana. Asko eskertzen dugu ahalegin hori, uste baitugu oinarrizkoa dela.
Lotutako albisteak
Laura Francos (SMARTPM): “Prozesuak digitalizatu eta automatizatzea edozein enpresaren esku dago”
SMARTPM enpresak MIC plataforma garatu du ETE industrialen digitalizazio progresiboa errazteko, hainbat teknologia garapen-mailatara egokituz.
Zucchetti Spainek enpresen kudeaketa-prozesuen digitalitzazioan laguntzen du
Enpresa bizkaitarrak enpresa-kudeaketarako software soluzioak garatzen ditu. 4.000 bezero baino gehiago ditu industriaren, zerbitzuen eta aholkularitzen sektoreetan, eta horietatik 1.200 Euskadin daude. Gaur egun, Latinoamerikan barneratzea aztertzen ari da.
Nexmachinak Gauzen Interneta industriara zabaltzen du
Enpresak IoT soluzio jasangarriagoak eta eskuragarriagoak eskaintzen ditu mota guztietako enpresa eta erakundeentzat
Lantekek, software industrialean munduko liderrak, 36.000 bezero baino gehiago ditu dagoeneko
Arabako Parkean kokatuta dagoen enpresak 400 langile baino gehiago ditu, eta SPRI Taldearen zibersegurtasuneko programako laguntza bat jaso du
Lowerton, adimen artifizialarekin enpresak berritzea eskaintzen duen startupa
Bere teknologiak aukera ematen du lau hilabeteko lana eskatzen duten hobekuntzak bi egunetan bakarrik ezartzeko
Duplostock industria-irtenbide pertsonalizatuen diseinatzaile eta fabrikatzaile bihurtu da
Zuzendaritzan izandako aldaketaren ondoren, euskal enpresak eraldaketa digitalaren, efizientzia energetikoaren eta bere prozesuen automatizazioaren aldeko apustua egin du.
Amazinglers: “Gazteek TikTok bidez lana bilatu eta aurkitu ere egiten dute, eta horretara egokitu behar gara”
Igone Ruiz de Azua arabarrak sortutako startupak gazteak enpleguekin eta praktikekin konektatzen dituen plataforma bat baino askoz gehiago izan nahi du; talentu bila enpresei aholkuak ematen dizkien eta belaunaldi berrien potentzialaren aldeko apustua egiten duen komunitatea.
Alterity, robotika mugikorrarentzat eta mugikortasun elektriko arinarentzat bateriak fabrikatzen dituen enpresa bizkaitarra
Elkarteak SPRI taldearen nazioartekotze-programaren laguntza bat jaso du, eta bezeroak ditu jada Italian, Suitzan eta Herbehereetan
Sariki, metrologian liderra den ETEa: “BIND SMEk zure erronketarako soluzioak dituzten startupekin konektatzen zaitu”
Gipuzkoako ETEak 40 urte beteko ditu 2025ean, eta BIND SMEren, Eusko Jaurlaritzak sustatutako eta startupekin berrikuntza irekian jarduteko programaren, 2. edizioan parte hartu zuen
Novaut, blog batetik jaio zen marketplace industrialaren finkapena
Merkatuan bost urte daramatza, eta Arabako enpresak lortu du bere lekua egitea ordezko pieza kritikoen sektoreko erraldoien artean