Hans-Horst Konkolewsky: “Gure gaitasun teknologikoa hobetu behar dugu, baina beti pertsonengan pentsatuz”
Egun Euskadin bizi den Laneko Segurtasun eta Osasunerako Europako Agentziako Zuzendari ohi eta ISSAko Idazkari Nagusi ohiak lan-arriskuen prebentzioari lotutako 4.0 Industriaren erronkak aztertu ditu
Hans-Horst Konkolewskyren ibilbide profesionala estu-estu lotuta dago lan-arriskuen prebentzioarekin. Laneko Segurtasun eta Osasunerako Europako Agentziako Zuzendaria izan zen 10 urtez. Ondoren, Gizarte Segurantzaren Nazioarteko Elkarteko (ISSA) Idazkari Nagusia izan zen. Orain Vision Zero sentsibilizazio-kanpainaren enbaxadorea da eta Danimarkatik Euskadira bizitzera etortzea erabaki du, Bilbora zehazkiago esanda, bertako eragileekin lan-arriskuen prebentzioan lankidetzan jarraitzeko asmoz, 4.0 Industriak esparru honetan dituen aukera eta erronkei erreparatuta
Nolako eragina izan dezakete 4.0 Industriak eta digitalizazioak lan-arriskuen prebentzioan?
4.0 Industria aukera handia da lan-arriskuen prebentziorako. Nire iritziz, prebentzioa aurretiaz lantzea bezain garrantzitsua da prestakuntzaz lantzea. Azken hamarkadetan, lan-istripuek behera egin dute automatizazioari esker, baina ekonomiarekin zein lan-merkatuarekin lotutako bestelako arazoek gora egin dute. Digitalizazioak aldaketa ekarriko die lanei zein langileen funtzionaltasunari, eta horrek eragin zuzena izango du segurtasunean ere. Baina ikuspuntu positibotik, 4.0 Industriari esker, jende gutxiago izango dugu zeregin arriskutsuetan edo substantzia kaltegarriekin lanean. Teknologia berriei esker, sentsoreek, adimen artifizialak edo Big Datak hainbat arazoren gaineko zaintza hobetzen lagunduko digute: laneko zarata, substantzia arriskutsuen erabilera edo makinekin izandako istripuen prebentzioa. Niretzat, istripugarritasuna murrizteko aukera handia dago arriskurik handieneko tokietan, Big Dataren eta bestelako tresnen bitartez. Prebentzio prediktiboa litzateke. Niretzat, oro interesgarriak dira biki digitalek eskaintzen dituzten aukerak, izan ere, horien laguntzaz, enpresaren ekoizpena eta logistika diseinatu eta simulatzeaz gain, inpaktu ergonomikoak, istripuak eta bestelako arriskuak aurreikusi ahal ditugu. Horrez gain, errealitate birtualak, errealitate areagotuak eta prestakuntzarako lagungarriak diren gainerako tresnek laneko arriskuei buruzko informazio eta prestakuntza eraginkorragoa ematea ahalbidetuko digute.
Teknologiak hor daude, baina zer gehiago behar da laneko segurtasunaren arloan erabil daitezen?
Nire asmoa da 4.0 Industriak ekarriko duen aldaketa horretarako prestatuago egon gaitezela, eta behingoan proaktiboak izan gaitezela eta ez erreaktiboak lan-istripuen aurrean. Orain arte, lan-arriskuen prebentzioa istripuak edo gaixotasunak gertatu ondorengko erreakzioa zen. Industria arloko iraultza digitalaren harira, prebentzioa sartu behar dugu analisietako algoritmoetan, istripuak gertatu aurretik saihesteko aukera emango digun informazio erabilgarria lortzeko asmoz. Oso aldaketa sakona da, izan ere, prebentzioaren arloko profesionalak ez daude prestatuta eta erreaktiboak izaten jarraitzen dugu, proaktiboak izna beharrean.
Bestelako arriskuak edo erronkak ekarriko ditu 4.0 Industriak laneko segurtasunaren arloan?
Gai honetan, berezko ahotsa izan behar dute gizarte-eragile guztiek: langileek, sindikatuek, enpresek, patronalek, etab. Holandan eta beste herrialde batzuetan, etorkizuneko arriskuei buruzko elkarrizketa-proiektua lantzen hasiak dira, eta elkarrizketa-prozesu egituratu horren lehenengo emaitzek adimen artifiziala kokatu dute kezka nagusien artean, lan-bizitzan izango duen inpaktu handiagatik. Bigarren postuan kokatu dute teknoestresa. Adituen hitzetan, arrisku fisiko eta ergonomikoek arazo mentalak sorraraz ditzakete eta arazo horiek gero eta ugariagoak izango dira, lanak gero eta konplexuagoak izango diren heinean. Kobot edo robot kolaboratiboekin batera lan egingo dugu oso interakzio mugatuarekin, pisu handiko sistema teknologikoekin jardungo dugu… Ondo pentsatu behar dugu zer egin behar dugun jendea erronka horietarako prestatuta egon dadin.
Bestalde, Estatu Batuetako Laneko Segurtasunari buruzko Institutuaren arabera, nahitaezkoa da garapen teknologiko berri horien inpaktua aurreikustea lantokietan sartu baino lehen. Haien iritziz, laneko segurtasunari dagokionez ere, inpaktuari buruzko aholkularitza zehatza behar da. Xedea ez da automatizatzea, lan-bizitzaren gainean izango duen inpaktua baloratzea baizik. Hau ezinezkoa da erakundeen eta gizarte-eragileen egiturazko laguntzarik gabe. Legeekin batera, eragileen arteko akordioa behar dugu gai honi buruz. Digitalizazioari buruzko kontzeptu etikoak garatu behar dira, eta teknologia horiekin batera lan egiten duten pertsonak prozesuan sartuta egotea.
Zibersegurtasuna gero eta garrantzitsuagoa da 4.0 Industriarekin zerikusia duen guztian, baita lan-arriskuen prebentzioan ere, ezta?
Zibererasotzaile batek makina bat, robot bat edo ibilgailu autonomo bat kontrolatzen baldin badu, eragin zuzena izan dezake langileen segurtasun fisikoan. Hortaz, hasiera zaindu beharreko alderdia da, baita gainditu beharreko arazoa ere, izan ere, ETEak ez daude prestatuta zibererasoei aurre egiteko, eta enpresa handiek ere, baliabide gehiago izanda, era horretako erasoak pairatzen dituzte. Konponbideak zibersegurtasunari buruzko estatu mailako politikekin lotuta egon behar luke.
ETEen egoerak kezkatzen zaitu 4.0 Industriaren eta lan-arriskuen prebentzioaren testuinguru honetan?
ETEek ez dituzte behar adinako gaitasunak, ezagutzak eta baliabideak digitalizazioak lan-arriskuen prebentzioan duen inpaktua maneiatzeko. Horren harira, nik uste dut enpresa handiak bazkide garrantzitsuak izan daitezkeela garapen horretarako. Enpresa handiak dira prozesu honetan trakzioa egin eta erantzukizun handiagoa har dezaketenak. Horregatik diot etorkizuneko lan eredua adostu behar dela gizartearekin eta gizarte-ordezkariekin, langileekin eta enpresariekin, izan ere, nahitaezkoa da eredu berria sortzea, teknologiekin batera lana bera aldatuko baita.
Nola ikusten duzu Euskadi 4.0 Industriaren testuinguruan?
Euskadi oso ondo kokatuta dago Espainiako zein Europako mapan eta oso oinarri ona du kontzeptu estrategiko sakonagoak garatzeko. Euskadin erabateko gizarte-adostasuna dago langileen bizitza babestearen garrantziari buruz, inongo eztabaidarik gabe. Antolaketa maila ona dago langileen zein enpresen aldetik, baita Eusko Jaurlaritzaren eta gizarte-eragileen arteko elkarrizketa sozialaren aldeko tradizio sendoa ere, eta hori guztia oso garrantzitsua da niretzat hemengo aukera teknologikoak inplementatu ahal izateko. Ondo pentsatu behar dugu nola hobetu gure gaitasun teknologikoa, baina giza-dimentsioa galdu gabe, horixe baita herri honen bikaintasuna: beti pertsonengan pentsatzea. Nik uste dut 4.0 Industria gizarte eta giza dimentsioaz hornitzeko borondate tinkoa dagoela, garatu eta lehiatzeko modu hutsa izan ez dadin.
Lotutako albisteak
Veiss-ek 20 urte baino gehiago dihardu tokiko enpresa eta erakundeen eraldaketa digitalean laguntzen
Arabako enpresak webgune korporatiboak, mugikorretarako aplikazioak edo online dendak garatzen ditu sektore mota guztietarako.
Lancor, altxatzeko motor elektrikoen fabrikazioan Europako liderra
Abanto-Zierbenako enpresak SPRI Taldearen Gaitasun Digital Profesionalen programako laguntza jaso du eta esportaziorako produktu propioak garatzearen aldeko apustua egiten du.
Rebel Tickets, sarreren birsalmentan iruzurrari eta gehiegizko prezioei aurre egiteko sortutako enpresa bizkaitarra
Gaur egun, beren publikoari baimendutako birsalmenta eskaini nahi dioten jaialdi, kontzertu eta bestelako ekitaldien sustatzaileekin lan egiten du.
Mercanza: “Bezeroa bere datuen ustiapenean espezializatua bihurtzen dugu”
Enpresak eraldaketa digital tradizionala gaindituz soluzioak eta zerbitzuak eskaintzen ditu, enpresen eraginkortasuna eta produktibitatea bultzatzeko.
Zabalgarbik denbora errealeko analisi-tresnekin modernizatu du bere azpiegitura
Besteak beste, biki digitala eta adimen artifizialean oinarritutako teknologiak ezartzeaz gain, lurrun-gainberogailu bat instalatzea du helburu enpresak, energia-eraginkortasuna eta jasangarritasun operatiboa hobetzeko ekimen estrategiko bat.
GAIAk IKT sektorearen prestakuntza-beharren diagnostikoa egin du eta merkatuaren eskaerei erantzuteko prestakuntza-ibilbideak garatu ditu
GAIAk azpimarratu duenez, sektoreko eta gobernuko erakundeen, sozietate publikoen eta hezkuntza-sistemaren parte-hartzea funtsezkoa izan da azterlanari balio erantsia emateko
Senvia Systems-ek beste enpresa batzuk gidatzen ditu haien sustapenean eta eraldaketa digitalean
Iaz sortutako enpresa gipuzkoarrak sistemetan, komunikazioetan eta zibersegurtasunean oinarritutako IT zerbitzuak eta aholkularitza eskaintzen ditu.
Akting, gizarteari balioa emateko teknologia
Gipuzkoako enpresak euskarri desberdinetarako aplikazioak garatzen ditu eta digitalizazioaren, datuen analisiaren eta prozesuen optimizazioaren aldeko apustua egiten du.
Biotz: “Roca Salvatellarekin egindako akordioak berrikuntza teknologikoaren balio-kate osoa batzen du”
Gipuzkoako enpresak Kataluniakoarekin aliantza bat itxi du bere talentu digitala indartzeko eta nazioarteko merkatu berrietan bere presentzia zabaltzeko.
Elvira, berrikuntza eta tradizioa osagai nagusi dituen istorio gastronomikoa
Harategi-urdaitegi txiki bat izatetik, gaur egun hamar establezimendu inguru ditu etxean egingo liratekeen moduan prestatutako produktuak saltzeko, online dendan ere saltzen direnak.