Cristina Oyón, la primera a la izquierda, antes del debate.
Albisteak 22 Azaroa, 2021

Cristina Oyón: “Emakumearen presentzia mantendu eta handitu behar dugu industrian, erabakigarria izango baita industriaren garapenerako”

Ana Santiago (Sisteplant) eta Cristina Ortegarekin (AVS) batera eskainitako elkarrizketan, SPRIko zuzendaritza-kargu eta Europako estrategia industrialeko adituak esan du “emakumeen talentuak” balioa sortuko duela “gizarte, ekonomi eta ingurumen arloetan”
-

Duela ia urtebete, Europar Batasunak Women in Manufacturing foroa bultzatu zuen konponbidea aurkitzeko gizarteko bidegabekeria horri, hots, emakumeek industrian duten presentzia txikiari, eta, foro horren arabera, frogatuta dago emakumeen lidergoak emaitza hobeak ematen dituela gaur egun bizi duguna bezalako krisialdietan, bai erakundeetan eta bai enpresetan. Baina lantalde honek agerian utzi du baita ere txanpon beraren ifrentzua, hau da, pandemiaren intzidentzia handiagoa izan dela emakumezko profesionalen artean, neurri handi batean euren lan-baldintzak oro har prekarioagoak direlako eta etxeko lanetan eta etxekoen zaintzan zama handiagoa hartu behar izan dutelako euren gain.

 

Nolanahi ere, Euskadi eta bertako enpresa eta antolakundeek lanean jarraitu nahi dute egoera hori iraultzeko, batik bat kontuan izanik industriak pisu garrantzitsua duela Euskadiko BPGn. Zentzu horretan, Cristina Oyón, Ana Santiago eta Cristina Ortegarena bezalako ereduak gure orainaren adibide argiak dira, baina ez hori bakarrik, etorkizunerako enbaxadore ere badira eurek hasi duten ondare industrialari eutsi nahi dioten etorkizuneko emakume belaunaldientzat. Radio Euskadiko Boulevard programako mikrofonoen inguruan bildurik, Oyón, Santiago eta Ortegak aztergai izan zuten emakumearen papera industriaren sektore maskulinizatuan; xeheki aztertu zuten euren lan profesionala garatzean aurkitu duten egoera eta hainbat giltzarri eman zituzten etorkizunerako, batez ere teknologiaren inguruan: “teknologia da datozen urteetako euskal industriaren garapenaren oinarri nagusia” aipatu zuen Cristina Oyónek, duela 25 urte baino gehiagotik euskal Politika Industrialaren arloan lanean diharduen SPRI Taldeko Teknologia, Berrikuntza eta Jasangarritasuneko zuzendariak. “Pandemiaren ostean, oso une garrantzitsua da hau euskal industriaren garapenarentzat, egungo ereduak asko aldatu behar baitu balioa sortzeko gizarte, ekonomi eta ingurumen arloetan. Eta emakumeen talentua erabakigarria izango da puntu horretan. Horregatik, gai izan behar dugu talentu hori mantentzeko eta sektorean duten presentzia handitzeko, gaur egun industriako langileen % 30 bakarrik baitira emakumeak” esan zuen Europar Batasunak Europako 2030 estrategia industrialean aholku emateko hautatu duen 20 adituetako batek.

 

Antzeko hitzak izan zituzten Cristina Ortega eta Ana Santiagok ere. Ana Santiago Bizkaiko Zientzia eta Teknologi Parkean kokatutako Sisteplant ingeniaritzako zuzendaria da. Sisteplant-ek bost kontinenteetako 2.000tik gora bezero eta 200.000 erabiltzaile baino gehiagorentzat lan egiten du. Santiagoren iritziz, edozein emakumeren garapen profesionalerako erabakigarria da norbere buruarengan konfiantza izatea, nahiz eta bere lan-ingurunea historikoki oso maskulinizatua izan. “Nire ustez, nahi duenak lortzen du. Gauzak asko ari dira aldatzen, eta batzuetan geuk jartzen dizkiogu mugak geure buruari. Horregatik, benetako bokazioa baduzu, jakin nahi baduzu nola eraikitzen diren gauzak edo berrikuntzako prozesuak abiatu nahi badituzu… badaude aukerak. Hurrengo belaunaldien enbaxadore izan behar dugu, begiak ireki behar dizkiegu eta erakutsi Industria ez dela ingurune desatsegin edo erasokorra lanerako, baizik eta guztiz kontrakoa”.

 

Cristina Ortega ingeniari aeronautikoa da filosofia horren beste froga argi bat. Espazioko ibilgailuetan espezializatu zen Madrileko Unibertsitate Politeknikoan, eta Elgoibarko AVS (Added Value Solutions) ingeniaritzako Espazioko zuzendaria da. Badirudi AVS etorkizuneko ingeniaritza bat dela, gailu konplikatuak diseinatu eta sortzen baititu espazioa bezain ingurune konplexuetan mugitu daitezen.  Ortegak astero izaten du bileraren bat NASA agentziarekin, eta bere ETEak hainbat osagai kritiko egin ditu berriki Martera bidali duten Rover Perseverance ontzirako. “Uste dut kultura kontu hutsa dela emakumeek presentzia txikia izatea industrian, aurreko belaunaldiengandik jaso dugun zerbait alegia. Ados nago Anarekin borondatea behar dela dioenean, zeren nahi baduzu lortuko duzu, nire kasuan hala izan baita beti. Nahiz eta sektore aeroespaziala oso maskulinizatua izan, inoiz ez dut arazo handirik izan aukerak aurkitzeko; nik izan nituen, gaur egun badaude eta etorkizunean ere egongo dira. Hortaz, neska guztiak animatu nahi ditut ikasketa teknikoak egitera; ez dute aurkituko eurek euren buruari jarritakoak baino traba gehiagorik”.

 

Ezinbestekoa da aldaketa kultural bat egitea, eta horixe izango da sektorea normalizatzeko giltzarrietako bat, aipatu du Cristina Oyónek. Bere iritziz, erabakigarria izango da. “Ezin dugu jarraitu geure burua justifikatzen, adibidez, bilera bateko emakume bakarra izateagatik. Kontua ez da hori. Normalena da ingurune inklusibo bat egotea, mota guztietako pertsonak bilduko dituen ingurune bat, non ez baitzara izango salbuespen bat. Ez dela ezer gertatzen? Noski baietz!” esan du SPRIko ordezkariak, eta Santiago ere bat etorri da horrekin: hesiak eta beirazko sabaiak badaude, bai, baina badago orobat emakumearen inguruan gero eta sentsibilizatuago dagoen korronte sozial bat. “Zorionez gauzak aldatzen ari dira, eta gizarteak norabide horretan hasi duen mugimendua geldiezina da”.

 

Elkarrizketaren puntu horretan, mahai gainera atera da euskal ekonomiaren papera eragozpen eta traba ugariz betetako urte baten ostean (argindarraren kostua, lehengaien eskasia, hornikuntza eza, logistika garestiagoa…). Uste duzue esaten digutena bezain ondo gaudela? galdetu die kazetariak. Sisteplant-eko zuzendari nagusiak erantzun du lehenbizi. “Ni baikorra naiz, eta ezinbestekoa da ilusioa sortzea. Enpresa asko euren negozioa berrasmatzen ari dira pandemiaren ondoren sendoago eta jasangarriago izateko, eta ez dugu beldurrik izan behar, beldur izatea akats bat litzateke eta. Euskadi beti izan da ekintzailea, ezin dugu espiritu hori galdu. Arriskutsua izan liteke beldur-olatu bati heltzea, hortaz, buru-belarri lan egin behar dugu, nahiz eta jakin ekonomia ziklikoa dela eta testuingurua horren araberakoa; eginahalak egin gabe, ez gara zulotik aterako”.

 

Oyónen ustez, euskal industria “ongi prestatuta” dago krisirako, eta hori lagungarri izango da une zaila gainditzeko, dudarik gabe. Baina Euskadik ikasi egin beharko du ingurune ziurgabeago batean lan egiten, eta horretarako ezinbestekoa izango da eraldaketa industrial hori enpresetaraino eramatea. “Eraldaketa horretan ezinbestekoa izango da eskura dugun emakumeen talentu guztia erabiltzea, batik bat ikasketa teknikoak egiten ari direnena, horiek direlako etorkizuna aldatuko dutenak” ohartarazi du Oyónek, zeinak urtetako eskarmentua baitu ikerketa, garapen eta berrikuntzako politiketan, funts publikoen kudeaketan eta nazioarteko lankidetza publiko-pribatuetan, “helburua baita Euskadirentzat epe luzeko inpaktua lortzea hazkunde ekonomikoan eta ongizatean, bai eskualde mailan eta baita ere Europan”.

 

Azkenik, AVSn ez dute uste egungo eszenatokia baikorra denik, baina ezta ere kontrakoa. Beren asmoa da pandemian ere hazten jarraitzen lagundu dien formula berari eustea. “Egokitu egin behar izan dugu, eta azkar gainera. Egia da, adibidez, etxetik lan egitea nahiko ohikoa zela guretzat, baina pandemian ahalegin izugarria egin behar izan dugu posizionatzeko eta lehiakor izaten jarraitzeko gure jarduerarentzat estrategikoak diren sektoreetan (Lurra behatzeko programak, telekomunikazioak, espazio garbia…). Une honetan hortxe gaude zentratuta, egoera bere onera itzultzen den heinean Industria suspertze-prozesuaren motorra izan dadin berriro”.

Lotutako albisteak

“Leaders  in  Tech  Conference”  konferentziak  berrikuntza  teknologikoko  ahots  handiak  elkartu  ditu
22/10/2025 Berrikuntza

“Leaders in Tech Conference” konferentziak berrikuntza teknologikoko ahots handiak elkartu ditu

SPRI Taldeak parte hartu du 20 hizlarik osatutako konferentzian

Global  Innovation  Day-rako  hautatutako  bost  kasu  praktikoek  argi  erakusten  dute  Euskadik  nola  eraldatzen  duen  zientzia  eta  bihurtzen  duen  berrikuntza
22/10/2025 Berrikuntza

Global Innovation Day-rako hautatutako bost kasu praktikoek argi erakusten dute Euskadik nola eraldatzen duen zientzia eta bihurtzen duen berrikuntza

Euskal berrikuntzaren hitzordu handiak 59 proposamen jaso ditu hamalaugarren ekitaldiko deialdian, eta horietatik %60 inguru Innobasque-Berrikuntzaren Euskal Agentziako entitate bazkideek bultzatuak izan dira

Irundinek  lidergoa  sendotu  du  Mecanizaciones  Alavesas-en  integrazioarekin  eta  2026ra  arteko  6  milioi  euroko  inbertsioarek
20/10/2025 Berrikuntza

Irundinek lidergoa sendotu du Mecanizaciones Alavesas-en integrazioarekin eta 2026ra arteko 6 milioi euroko inbertsioarek

Bi enpresen batuketak estatu mailako edari-ontziratzeko makineria talde sendoena sortzen du

Lancorrek  haren  kudeaketa-eredua  eta  industriako  bikaintasuna  aitortzen  duten  nazioarteko  bi  sari  lortu  ditu
16/10/2025 Berrikuntza

Lancorrek haren kudeaketa-eredua eta industriako bikaintasuna aitortzen duten nazioarteko bi sari lortu ditu

Bizkaiko enpresa Europako liderra da altxatzeko motor elektrikoen fabrikazioan

‘La  Fundacion’-ek  eskaintzen  du  SOS  EmozioLan  —  Langile‑ongizatearen  aldeko  benetako  apustua  egiten  duten  enpresentzat  Lehen  Laguntza  Emozionalen  lehen  zerbitzua
05/10/2025 Berrikuntza

‘La Fundacion’-ek eskaintzen du SOS EmozioLan — Langile‑ongizatearen aldeko benetako apustua egiten duten enpresentzat Lehen Laguntza Emozionalen lehen zerbitzua

La Fundación San Prudencio ha desarrollado SOS EmozioLan, un innovador servicio de primeros auxilios emocionales en el entorno laboral

Innobasque  kasu  praktikoen  bila  dago,  Global  Innovation  Day  2025  ekitaldirako
18/09/2025 Berrikuntza

Innobasque kasu praktikoen bila dago, Global Innovation Day 2025 ekitaldirako

Proposamenak aurkezteko epea irekita egongo da urriaren 3ra arte. Hautatutako esperientziak Global Innovation Day 2025 ekitaldiko programa ofizialean jasoko dira, Euskadin zientziak berrikuntzan duen eragina erakusteko adibide aipagarri gisa

Erreka  Ikerlaneko  bazkide  erabiltzailea  izango  da,  lankidetza  teknologikoa  eta  instituzionala  bultzatzeko
18/09/2025 Berrikuntza

Erreka Ikerlaneko bazkide erabiltzailea izango da, lankidetza teknologikoa eta instituzionala bultzatzeko

Hitzarmen honen bidez, MONDRAGON Taldeko bi erakundeek duela urte batzuetatik duten aliantza sendotzen dute, beren lankidetza teknologikoa eta instituzionala indartzearen alde eginez.

Kudeaketa  Aurreratuaren  Europako  Astea  kulturari,  AAri  eta  lan  egiteko  modu  berriei  buruzko  eztabaida  batekin  hasiko  da  Bilbon

Kudeaketa Aurreratuaren Europako Astea kulturari, AAri eta lan egiteko modu berriei buruzko eztabaida batekin hasiko da Bilbon

Urriaren 8an Javier Martínez Aldanondok emango dio hasiera Europako Asteari, erakunde adimentsuen arloan nazioartean ezagunak. Adimen Artifizialaren aroan etorkizunari aurrea hartzeko ikaskuntzaren kulturaren inguruan hitz egingo du.

Irundinek,  oso  nazioartekotutako  ETEak,  negozioa  % 50  baino  gehiago  handitu  du
12/09/2025 Nazioartekotzea

Irundinek, oso nazioartekotutako ETEak, negozioa % 50 baino gehiago handitu du

Irungo enpresak SPRI Taldearen Fast Track Innobideak programako laguntza jaso du eta botilatzeko makinak fabrikatzen ditu 1994tik

Basque  Digital  Innovation  Hubek  adimen  artifizialean  espezializatutako  nodo  berria  gehitu  du
02/09/2025 BDIH

Basque Digital Innovation Hubek adimen artifizialean espezializatutako nodo berria gehitu du

Basque Artificial Intelligence Centerren gidaritzapean, konputazio aurreratuko eta datuak biltegiratzeko tresnak eskuratzeko aukera emango die euskal enpresei.

Joan blogera

Jarrai gaitzazu

Kanal espezializatuak eta eguneroko gaurkotasuna gure sareetan.