Imanol Pradales lehendakariaren arabera, muga-zerga berrien aurrean, “ezinbestekoa da Europak ahots bakarrarekin erantzutea

Imanol Pradales lehendakariak gaur iragarri du Defentsa Industrialeko Taldearen hurrengo bilerarako deialdia Estatu Batuekin harreman komertzial handiena duten euskal enpresekin. Horren bidez, “atzo Donald Trumpek iragarri zuen gerra komertzialari modu irmoan, adimentsuan eta proportzionatuan erantzun” nahi zaio. “Ezinbestekoa da Europak ahots bakarrarekin erantzutea”.

Lehendakariak premiazko lehen balorazioa egin du Estatu Batuetako Administrazioaren muga-zergen politika berriaren inguruan, SPRI Taldearen Euskadiko Nazioartekotzeko Agentziak-Basque Trade & Investmentek Euskaditik zein Eusko Jaurlaritzak Estatu Batuetan duen ordezkaritza komertzialetik zuzenean egindako jarraipen eta analisiari esker.

Hala, Lehendakariak nabarmendu du presazko balorazio horren ondoren, beharrezkoa dela “azterketa fina” egitea gerora eta modu iraunkorrean. Hala, iragarritako muga-zergak 400 milioi eurokoak izan litezke euskal ekonomiarentzat; izan ere, esportatzeko garaian sortutako gainkostuetan eta, automobilgintzaren kasuan, euskal esportazioetan 900-1.200 milioi euro ingurukoak izan daitezke.

Era berean, Imanol Pradalesek adierazi duenez, “Europak modu irmoan, adimentsuan eta proportzionatuan erantzun behar dio Donald Trumpek atzo iragarri zuen gerra komertzialari. Gai honen inguruan, Euskadi Europar Batasunarekin batera ari da lanean. Europak defentsa komertzialeko ezkutua aktibatu eta Europako enpresa eta enplegua babestu behar ditu”. Lehendakariak gehitu duenez, “euskal enpresa eta euskal enplegua defendatuko ditugu, uneotan hori Euskadiko ongizatea babestearen parekoa delako.

Euskal enpresentzako arreta goiztiarreko zerbitzua

Imanol Pradales lehendakariak orain aste batzuk iragarri zuen eta Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasuneko sailburuak, Mikel Jauregik, behin baino gehiagotan aipatu duen moduan, Defentsa Taldearen baitan jasotako hainbat ekintza jarri dituzte abian.

Hala, enpresek izan ditzaketen zalantzak argitzeko eta araudi berriak nola aplikatuko diren, eta haien produktu eta merkatuetan zer eragin izan dezakeen jakiteko orientazio pertsonalizatua eskaintzeko eta izan ditzaketen zalantzak argitzeko diseinatutako arreta goiztiarreko zerbitzua-Helpdesk zabaldu du SPRI Taldeko Basque Tradek. Zerbitzuak telefono-zenbaki bat eta arreta emateko formularioa ditu, eta dagoeneko hasi da lehen eskariak jasotzen.

Horrez gain, Basque Tradek entzute aktiboko prozesua egin du euskal enpresei zuzenduta. Horren baitan, 1.000 inkesta baino gehiago egin ditu eta, sektoreen arabera, ordezkaritza handiena duten 75ekin bilera pertsonalizatuak egin ditu. Gainera, Europako erakunde eta estamentuekin hasierako kontrastea egin da dagoeneko, eta Europako Batzordeak aurkeztutako Lehiakortasunaren Iparrorratza izenekoaren gakoak aurreratu dira.

Industriaren Defentsa Taldeak hiru helburu ditu: muga-zergen errealitate berriari buruzko diagnostikoa partekatzea eta eragindako sektoreen jarraipena egitea; enpresei laguntzeko dauden tresnak, baliabideak eta politikak identifikatzea; eta testuinguru global berriaren aurrean euskal industriaren gaitasunak eta aukerak indartzea.

Estatu Batuekiko harreman komertziala

Estatu Batuak merkataritza-bazkide garrantzitsua da Euskadirentzat. 2024an, esportazio eta inportazioei dagokienez, laugarren herrialdea izan zen. 2023an, esportazioen hirugarren hartzailea izan zen, eta inportazioei dagokienez, aldiz, laugarren jatorri-lekua. 1.043 euskal enpresa inguruk esportatzen du Estatu Batuetara modu erregularrean.

Euskadiko 132 enpresek dituzte ezarpenak Estatu Batuetan (216 ezarpen, guztira, eta haietako 141 dira komertzialak, eta 75 produktiboak). Hain zuzen ere, Mexikoren ondoren, Euskadiko ezarpen kopuru handiena duen herrialdea da.

Makina mekanikoak, galdaketa, ekipo-ondasun elektrikoak eta erregai mineralak dira Euskadik herrialde hartara egindako esportazioen % 63,8 baino gehiago; aldiz, handik egindako inportazioei dagokienez, petrolioaren eratorriek garrantzi berezia dute; izan ere, 2023an, % 53,8 izan ziren, eta 2024an, % 56,7.

Hiru muga-zerga mota

Eskuragarri dagoen informazioaren arabera, era hauetako muga-zergak daude:

• % 20koa Europako produktuei (elkarrekikoa deitutakoa). Eragin orokorra du, honako kasu hauek salbuetsita:
• % 25ekoa segurtasun nazionaleko 232 sekzioaren eragina jasango duten produktuei (siderurgia, aluminioa edo automobilgintza, adibidez) edo orain edo etorkizunean sekzio horren eragina jasan dezaketen beste produktu batzuei.
• % 10eko oinarria premiazko beste produktu batzuei: energia, erdieroaleak, egurra, mineral jakin batzuk (kobrea, adibidez) edo produktu farmazeutikoak, esate baterako. Dena den, seguru asko produktu horietarako zorrotzagoa izango den muga-zergen erregimen berria onartzea espero dute.

Euskal automobilgintzan izango duen eragina

Automobilgintza izango da, zalantzarik gabe, neurri horien eragin handiena jasango duen sektoreetako bat. Euskaditik Estatu Batuetara sektore horrek egindako zuzeneko esportazioak guztizko osoarekiko % 0,9koak baino ez diren arren, automobilgintzako euskal enpresa askok Mexikotik egiten dituzte esportazioak Estatu Batuetara edo produkzio-instalazioak dituzte Estatu Batuetan bertan. Gaur egun, automobilgintzako Euskadiko 19 fabrika daude Estatu Batuetan, eta 47 Mexikon.

Bestalde, Estatu Batuetara egindako automobilen Europako salmentak gutxitu ahala, muga-zerga horiek Euskadik Europara egindako esportazioetan ere zeharkako eragina izan dezakeela ohartarazi du BasqueTradek egindako azterketak.