CTA hidrogeno bidezko hegazkinaren fuselajearekin ari da lanean
Teknologia Aeronautikoen Zentroari (CTA) buruz hitz egitea hegazkinen Arabako enpresa bati buruz hitz egitea da. Miñaoko teknologia Parkean du egoitza eta hasieratik sektore aeronautikoarekin estu lotuta dago. Une hauetan, Europako Faster H2 proiektuan murgilduta dago. Proiektu horren helburua da isurpenik gabeko hegazkin bat lortzea, hau da, klima neutraltasuna sustatzea sektore horretan. Horretarako, CTA hidrogeno bidezko hegazkinaren fuselajea garatzen ari da zehazki, enpresa-partzuergo batek 150 eta 250 bidaiari artean hartzeko sortu nahi duen egitura “ultraefizientea”, azaldu du Ander Muñozek, CTAren proiektuen arduradunak, Made in Basque Countryren mikrofonoetan.
Zein da CTAren jardueraren nukleoa?
Zentro teknologiko aeroespaziala gara eta material aeroespazialetan, egituretan eta I+Gko jardueraren osagarri handia duten sistemetan espezializatutako zentro teknologiko aeroespaziala da gurea. Teknologia horiek entseguen bitartez baliozkotzen dira batez ere, eta, horretarako, aeroegituretan, osagarri espazialetan, sistemetan (hidraulikoak, pneumatikoak…), entsegu-bankuen garapenean, su bidezko entseguetan, eta entsegu fluidodinamikoetan (haize-tunela) espezializatutako laborategiak ditugu.
Eta isurpenik gabeko hegazkintzatik gertu gaude?
Galdera zaila da… Aeronautikan, giza jardueren deskarbonizazioarekin lotutako arlo guztietan bezala, zati bat teknologien garapenaren mende dago, baina zati bat da errentagarritasun ekonomikoa eta/edo borondate politikoa. Lehenengoaren kasuan, uste dut teknikoki egingarriak diren isurpenik gabeko hegaldi libreetatik gertu gaudela, baina teknologia horiek orokortu eta gure aireportuetan hidrogeno bidezko hegazkinak ikusi arte urte asko igaroko dira. Kontuan izan behar da diseinu berrien segurtasuna bermatzeko eta ziurtatzeko prozesuak luzeak eta konplexuak direla.
Zein da Faster H2 proiektuaren helburua?
Helburu nagusia da oinarrizko teknologiak baliozkotzea, aukeratzea, ontzea eta frogatzea, eta egitura eta egonkortzaile integratuak, ultraefizienteak eta hidrogeno bidez elikatuak integratzea, irismen labur eta ertaineko hegazkin ultraefizienteentzat.
Eta CTAk zer rol du proiektu horretan?
CTAk parte hartzen duen lan-paketean hegazkinaren isatsaren efizientzia aerodinamikoa hobetzeko elementuak garatzen ari dira. Horretarako, alde batetik, erro bikoitzeko norabide-lema bat (NLR) diseinatzen ari gara, eta, bestetik, plasma eragingailu bat (DELFT+INTA). CTAren Haize Tunelean entseatuko dugu hori eta horretarako aipatutako garapenak integratu ahal izateko eredu aerodinamikoa diseinatu eta eraiki beharko dugu.
Ikerketa-lerro horrek noiz arte irautea espero da?
Faster H2 proiektuak hiru urteko iraupena du (2023-2025), baina, ziurrenik, teknologia horien ikerketarekin eta garapenarekin jarraitu beharko da isurpenak murrizteko helburuak bete ahal izateko.
Hidrogenoak, erregaiarekin alderatuta, hegazkin baten egituran duen garrantzia espazio kontua delako?
Hegazkin konbentzionalek kerosenoa erabiltzen dute motorretan. Erregai hori likidoa izaten da baldintza normaletan eta hegazkinaren hegoetan biltegiratzen da. Hidrogenoak masa-unitate bakoitzeko energia-dentsitate oso handia duen arren, dentsitate oso baxua du; hortaz, kopuru nahikoa metatzeko presio oso handiko (700bar) depositu handiak behar dira eta aparailuaren egituran integratu behar dira.
Lotutako albisteak

Tecoplasek plastiko teknikoen eraldaketan erreferentzia gisa sendotzea du helburu
Bizkaiko enpresak industria-sektorerako eta uren tratamenduko sektorerako lantzen du material hori, eta akuikultura- edo elikagaigintza-sektoreetan duen posizioa handitzea esploratzen ari da.

Surphasek merkatuan parekorik ez duen teknologia garatzen du eta gatzgabetzeko planten eraginkortasuna handitzea lortzen du
Donostiako ETEak, Europako Batzordearen 2,5 milioiko dirulaguntza lortuta, iragazkien egoera aurreikusten du denbora errealean; hala, geldialdi teknikoen % 60 murrizten du

TECH friendly-k plangintza estrategikoa eta hiri-inguruneen eraldaketa digitala eta fisikoa uztartzen ditu
Bizkaiko enpresa hiriaren garapenean eta tokiko administrazio publikorako aholkularitza teknologikoan aritzen da.

Lansolar Ingenieros, bi hamarkada inguru abangoardiako irtenbideak eskaintzen trantsizio jasangarriagoa bultzatzeko
Bizkaiko enpresak hidrogenoarekin lan egiten hastea du helburu datozen hilabeteetan, energia fotovoltaikoa biltegiratzeko sistema gisa.

Optimus3Dk neurrira egindako gailu medikoak landuko ditu Gregorio Marañón ospitalearekin batera
Arabako enpresak bidalitako Lorena Cros doktoreak 3D modelaketan, inplanteen diseinuan eta irudi medikoen segmentazioan lagunduko du.

Agua Embrujadak infusioen sektorea gama handiko alternatiba jasangarriekin irauli du
Arabako enpresak osagai naturalen eta prozesu iraunkorren aldeko apustua egin du, kalitate handiko teak eta infusioak eskaintzeko.

Eurozon, desinfekziorako eta iraunkortasunerako ozono-teknologian aditua
30 urteko esperientziarekin, Bizkaiko enpresa elikagaien, uraren eta barruko espazioen higienizazioko berrikuntzaren buru da, ingurumena errespetatzen duten konponbideen alde eginez.

Lufe: “Bezeroaren esperientzia modu aktiboan entzutea da hobetzen laguntzen dizuna”
Enrique Arrillagak duela hamar urte sortu zuen % 100 Euskadiko lehengaiez diseinatu eta fabrikatutako altzarien enpresa, eta dagoeneko hainbat herrialdetara saltzen du, hala nola Frantzia, Italia eta Portugalera.

Ikerlanek bi norabideko bihurgailu bat garatu du ibilgailu elektrikoak trenbide-energia berrerabiliz kargatzeko
Zentro teknologikoa Kataluniako Salicru konpainiarekin elkarlanean ari da 2021etik, sare elektrikoaren azpiegitura optimizatu nahi duen CS-MV produktua sortzeko.

Psifiacosek plataforma berritzaile bat sortu du osasun mentalaren adierazleak urrunetik eta denbora errealean monitorizatzeko
Helburua esku-hartze goiztiarrak erraztea eta familientzako zein osasun-profesionalentzako txosten pertsonalizatuak ematea da.