ii40 Services: “Etorkizuna digitalizazioan eta zerbitizazioan datza”
Zerbitizazioa 4.0 industriari eta eraldaketa digitalari lotutako paradigma bat da, eta edozein ondasun motaren salmentari balio erantsiko zerbitzuak eskaintzean oinarritzen da. Zerbitzu horiek bideragarriak izateko gakoetako bat da merkaturatutako ondasunak funtzionamenduari buruzko datuak eta informazioa sortzeko eta transmititzeko gaitasuna izatea. Zerbitzitizazioaren adibide sinple eta argi bat fotokopiagailu batena izango litzateke, Internetekin duen konektibitateari esker, SATera edo CAUra bidaltzeko gai da matxura posibleei buruzko jakinarazpenak edo tonerrik edo paperik gabe geratzen ari dela. Automatikoki, zerbitzu-fabrikatzaileak edo hornitzaileak teknikari bat bidaliko luke fotokopiagailua berrikustera edo tonerra birjartzera. Zerbitizazioaren ondorioz, beraz, saltzailearen eta bezeroaren arteko harremana ez da ondasun baten salmentara mugatzen, baizik eta produktua bera hobetu edo prozesu jakin batzuk arindu ditzaketen beste zerbitzu batzuk bultzatzera.
ii40 Services enpresa 2017an sortu zen Donostian, eta zerbitizazio-tresnak eskaintzen ditu soilik. Ander Elorriaga merkataritza arduradunak azaldu duenez, bere helburua “bezeroei ekoizpena digitalizatzeko eta makina-parkea zerbitizatzeko estrategietan laguntzea da”. Horretarako, ii40_Connect plataforma garatu du, ekipo industrialen monitorizazioa eta zerbitizazioa ahalbidetzen duena, eta ‘hardwarea’, ‘softwarea’ eta datuen analisia guztiz kudeatzen dituena. “Plataforma honekin, makinen funtzionamenduari buruzko datuak ekoizpeneko, mantentze-lanetako edo SATeko arduradunekin konektatzen ditugu, makinen funtzionamenduari buruzko informazio zehatza izan dezaten. Horrela, arduradun horiek beren prozesuak hobeto ezagutzen dituzte, ekoizpena optimiza dezakete eta mantentze-jarduerak eraginkorragoak izan daitezke, bai prebentziokoak, bai aurreikuspenekoak. Erabiltzaile batek, bere mugikorretik, makinen funtzionamenduaren eta ekoizpen-mailaren jarraipena egin dezake, eta azkar erantzun ahal izango dio anomaliei, hala nola motorraren bibrazio-maila handitzea, edo matxurak saihestea. Fabrikatzaileak edo SATeko arduradunak jasotzen dituen datuetan oinarritu daitezke urruneko diagnostiko bat egiteko, konponketa bat proposatzeko, ordezko piezak eskaintzeko edo makinaren ‘upgrade’ bat gomendatzeko, eraginkortasuna hobetzeko”, zehaztu du Elorriagak.
Makina bat zerbitizatzeko orduan, teknologia desberdinek esku hartzen dute, Ibon Goikoetxea CEOak eta ii40 Services-en sortzaileak azaldu duenez: “Guk soluzio oso bat eskaintzen dugu. Soluzio horretan sentsorearekin lotutako hardwarea eta informazioa jasotzeko IoT teknologia sartzen da. ‘Edge computing’ (muturreko konputazioa) ere sartzen dugu, makinan hasierako analisi bat egin dadin. Gero, gailu horiek Interneterako konektibitatea dute edo konektibitate independentea ematen diegu, eta datu horiek etengabe bidaltzen dira, une oro, eta zerbitzarietan biltegiratzen dira serie historikoak sortzeko. Datuak biki digital baten bidez aztertzen dira eta biki digital horretan analitika aurreratuko teknikak inplementatzen dira, adimen artifizialeko estrategiak barne, mantentze prediktiboko analisi batzuetarako”.
Datuak analizatzeko prozesu horren hurrengo urratsa bezeroei datu horiek bistaratzeko, interpretatzeko eta integratzeko tresnak eskaintzea da, Goikoetxeak nabarmendu duenez: “Biki digital horretatik abiatuta, bezeroak informazioa eskuratu ahal izateko kanalak gaitzen ditugu, hala nola kontrol-panel bat, makinaren informazio guztia eskuragarri izango duena, edo jakinarazpen- edo alerta-sistema bat, non bezeroak abisuak bere posta elektronikoan edo telefonoan jasotzen dituen. Baita, txostenak automatikoki sortzeko sistema bat ere, bai ekoizpenaren aldetik, bai mantentze-lanen aldetik, eta, hor, makinaren OEE (Overall Equipment Effectiveness edo Ekipoen Eraginkortasun osoa) ikus genezake, funtzionamendua hobetzeko potentziala duten eremuak identifikatu, eta, mantentze-lanetatik abiatuta, dauzkagun gorabeherak, horien maiztasuna eta eragina ikusi, eta makinaren osasuna hobetzeko eta zaintzeko jarduerak iradoki. Orain plazaratzen ari garen beste elementu bat makineriaren fabrikatzaileentzako ‘ticketing’ sistema bat da, bezeroei eskain diezaieten; horrela, bezeroak, arazorik izanez gero, laguntza eskatu ahal izango du. Gure plataformak makina horrek nola funtzionatu duen azalduko luke, fabrikatzailearen SATaren zerbitzuari diagnostiko azkarrago bat egiten edo esku-hartze bat proposatzen laguntzeko”.
Zerbitizazioak dituen abantailek makinen funtzionamendua hobetzea eta bezeroekin harreman berriak ezartzea dakarte, ii40 Services enpresaren CEOak azpimarratu duenez: “Garai batean, fabrikatzaileek makina bat saltzen genuenean, makina bezeroaren etxera ailegatzen zen bezeroak erabiltzeko eta ez genekien makinaz beste ezer arazo bat zegoen arte. Zerbitizazioari esker paradigma aldatzen dugu eta bezeroari zerbitzu osagarriak eskaini nahi dizkiogu. Hori egin ahal izateko, fabrikatzaileek oso zehatz eta argi jakin behar dute nola funtzionatzen ari den makina hori, eta datu horietan ikusi behar da ea erritmo egokian funtzionatzen duen, ea badituen haren erabilgarritasuna, erabilera edo eraginkortasuna murrizten ari diren gorabeherak, non hobetu daitekeen eta abar. Halaber, makinaren osasunaren ikuspegitik, beharrezkoa da jakitea makinaren zein elementu ari diren higadura handiagoa edo arazo teknikoak maizago jasaten, fabrikatzaileak erabiltzaileari ordezkapenak egiteko esku-hartzeak proposa diezazkion edo, are gehiago, makina eguneratzeko errentagarritasun handiagoa lortzeko hobekuntzak proposa diezazkion, eta inbertsio murritz batekin. Eta dena makina horrek guri eman diezazkigukeen datuetan oinarrituta”.
Zerbitizaziorako gakoa, beraz, datuak dira. Datu horiek, askotan, makinak berak sortzen dituzte, baina, hainbat arrazoirengatik, ez dira erabiltzen edo aztertzen, Elorriagak aurreratu duenez: “Makina horiek datuak sortzeko gai dira, baina langilearen kontrol-panelean geratzen ziren. Monitorizazio-soluzioarekin datu horiek eskuratu, atera, landu eta fabrikatzailearen eskura jartzen ditugu, digitalizazio- eta zerbitzu-estrategia hori hedatu ahal izateko “.
Zerbitizazioarekin lotutako soluzioak eskaintzen dituzten enpresen erronka nagusietako bat, oraingoz, zerbitzu horiek sortzen duten ezagutza eta interes eskasa da. ii40 Services enpresaren CEOaren arabera, “betidanik, fabrikatzaileak makinak saltzera mugatu dira, eta zerbitizazioa kontuan hartzen hasi dira orain, neurri batean SPRIk bere dibulgazio-programen bidez sustatzen dituen ekimenei esker, ekimenen bideratzaile gisa eta 4.0 industriaren ikuspegi argiarekin. Horrela Basque Industry edo BIND 4.0 bezalako ekimenei laguntza zuzena ematen da, bultzada garrantzitsua emateko balio baitute”. “Funtsezkoa da enpresako liderrak ulertzea etorkizuna digitalizazioarekin eta zerbitizatzearekin jarraitu behar dela; izan ere, askoz hobeto ulertzen dute egiten dugun balio-proposamena, eskuragarritasunarekin, kalitatearen hobekuntzarekin, errendimenduarekin eta errentagarritasunarekin lotutakoa… baina fabrikatzaileek ez dituzte aintzat hartzen kontzeptu horiek, inbertsioaren itzulera berehala ikusten ez badute. Baina hau denbora pasa ahala aldatzen joango da “, adierazi du Goikoetxeak.
Etorkizunari begira, zerbitizazioak teknologia baliatzen jarraituko du, hala nola IoT, ‘big data’, adimen artifiziala edo ‘digital twins’. Hurrengo urratsa Blockchainen dago, ii40 Servicesetik aurreratzen duten bezala: “Fabrikatzaile baten mantentze-kontratu batek duen makina bat gai izango da zerbitzu-premia noiz duen identifikatzeko, eta, Blockchainen bidez, mantentze-kontratu horren barruan, fabrikatzaileari eskaera bat egin ahal izango dio esku-hartze bat, ordezko piezak ordeztea edo mantentze-jarduera bat planifikatu ahal izateko. Eta hori guztia modu arin eta ziurtatuan, azken erabiltzaileak fabrikatzaileak ahalik eta eskuragarritasun handiena izan dezan “.
