Enerlogix, eraginkortasun energetikora bideratutako adimen artifizial optimizatua

Jasangarritasunaren eta energia-eraginkortasunaren erronka Europako Batzordeak datozen hamarkadetarako dituen helburu nagusietako bat da. Europar Batasunaren apustua da 2050erako estatu kideek energia-sistema eraldatzea, berotegi-efektuko gasen isurketen % 75 ekoizteari uzteko eta energia-sektorea eraginkorragoa eta interkonektatuagoa izateko.

Hidrogenoaren kasuan bezala, alternatiba energetiko berrien aldeko apustua egiteaz gain, gaur egun, teknologiek aukera ematen diote industria-sektoreari energia-kontsumoa monitorizatzeko eta optimizatzeko. Hori da Enerlogix enpresa gipuzkoarraren apustua, Irunen jaioa 2013an José Miguel Giménez eta Mikel Purasen eskutik. Bi bazkideek desagertutako Ramón Vizcaíno Refrigeración izenekoan ezagutu zuten elkar eta, urteetan zehar, automatizazioaren, simulazio termodinamikoaren (kontrol-sistemetan) eta adimen artifizialaren alorretan lan egin dute.

Hozkailu edo energia kontsumo handiak dituzten enpresei instalazioak hobeto kudeatzen laguntzea da Enerlogixen helburua. José Miguel Giménez enpresako CEOak azaldu duenez, “guk modu adimentsuan kudeatzen ditugu hotz industrialeko plantak edo tenperatura kontrolatzen duten sistemak, adimen-kontroleko sistemei eraginkortasunera bideratutako teknologiak erabiliz; hau da, automatizatuta dauden eta kontrol-sistema aurreratuak dituzten plantetara joaten gara, eta sistema adimentsu bat diseinatu, garatu eta ezartzen dugu instalazioetan, hau da, dagoena ordezkatzen dugu, betiere ahalik eta energia gutxien kontsumitzea eta ahalik eta gehien produzitzea bilatuz”.

Kontrol-sistema bat diseinatzeko lehen fasean, instalazioetara konektatzen da eta instalazioaren datuak denbora errealean jasotzen ditu. Informazioa zerbitzarietan gordetzen du, eta, horri esker, adimen artifizialeko algoritmoak entrenatu ditzake, ikas dezaten eta gero eta hobeto aurreikusteko gai izan daitezen. Era berean, prozesu-auditoria automatizatuak sortzen ditu egunero, ohiko auditoria energetiko batetik harago doazenak, José Miguel Giménezek azpimarratu duenez: “Zenbat kontsumitu dugun, zer ekipamendutan eta nola kontsumitu dugun ikus dezakegu. Txostenak lotuta daude tenperaturei, presioei, ekipoen gaitasunei, balbulen posizioei, abiatze-kopuruari eta abarri buruzko datuekin, bezeroak jakin dezan, ia denbora errealean, instalazioa nola funtzionatzen ari den. Azkenean, estatistika aurreratua da, baina behar izanez gero, ‘Machine learning’ algoritmoak erabiltzen ditugu analisi prediktiboetarako”.

Irungo enpresan adimen artifizialarekin eta simulazioarekin lotutako teknologia aurreratuen aldeko apustua egin dute. “Simulazio termodinamikoak bezalako teknologiak erabiltzen ditugu. Informazioa denbora errealean neurtu ezin diren magnitudeak kalkulatzeko gai diren ordenagailuetara eramaten dugu. Ondoren, ‘Machine learning’ eta ‘deep learning’ teknologiak erabiltzen ditugu neurtu ditzakegunak aurreikusteko, eta horrek gertaerak iragartzeko edo prozesuak optimizatzeko aukera ematen digu. Eta hori guztia ekintzak gauzatzeko dauden kontrol-sistemekin komunikatzen dugu”, adierazi du José Miguel Giménezek.

Hain zuzen ere, Enerlogixen negozio-ereduaren gakoetako bat adimen artifizialaren ohiko erabileratik haratago joatea da. Kontua ez da soilik IAk hainbat aldagai iragartzea, baizik eta iragarpen horietan oinarrituta modu dinamikoan eta ia denbora errealean jarduteko gai izatea. “Teknologiak kontrolera bideratzen ditugu beti, hau da, instalazioetan lan egitera, ekintzak hartzera; izan ere, adimen bat, pasiboa baino ez bada, iragartzen du, baina ez du ezer egiten, adimen oso mugatua da. Nire ustez, inteligentziak aktiboa izan behar du, ez badu erabakirik hartzen eta ez badu jarduten, ez da inteligentzia”, azpimarratu du Giménezek.

Horretarako, ‘Deep learning’ -etan oinarritutako sare neuronalak erabiltzen dituzte, algoritmo ebolutiboekin edo algoritmo optimizatzaileekin, eta gai dira uneoro jakiteko zein den aldagai batzuen funtzionamendu-puntua testuinguru jakin batzuetan, “Ez baita gauza bera abuztuan egitea, 30º-ko kanpoko tenperaturarekin, edo abenduan egitea 0º-rekin”. “Aurrezpena galdu egiten da zuk ez baduzu denbora errealean jarduten, goizeko 2: 00etako baldintzak eta eguerdikoak ez baitira berdinak. Eta zuk erabakitzen baduzu teknikariak, langileak edo mantentze-lanetako buruak eragiketa hori 10 ordu geroago baliozkotu behar duela, baldintzak ez dira berdinak, ezta funtzionamendu-parametroak ere. Gure adimen artifizial optimizatuak denbora errealean jarduten du”, azaldu dute Enerlogixetik.

Euskal enpresa erreferentziazko konpainia bihurtu da hotz industrialeko sistemen kudeaketa eta kontrol adimendunaren sektorean. Bere bezeroen artean Campofrío, Nestlé, Oscar Mayer, Artadi eta Congelados de Navarra daude. “Urtean 5 eta 20 milioi kilowatt orduko kontsumitzen duten instalazioak dira horiek. Guk ezarri ditugun sistemen ondorioz, instalazio horiek energia aurrezten ari dira. Gaur egun, gure sistemen bidez 150 milioi kilowatt orduko baino gehiago kudeatzen ditugu urtean, eta 12-13 milioi Kwh/urteko aurrezkiak aurreikusten ditugu, hau da, ia milioi eta erdi euro aurrezten ari gara”, azpimarratu du konpainiako CEOak.

Enerlogixen arrakastaren gakoetako bat teknologia berritzaileenen ezagutzatik haratago, termodinamikan eta hotz-teknologian aditua izatea da: “Kontrol sistemen hizkuntza ezagutzen dugu, hozteko teknologia guztia ezagutzen dugu, prozesuaren modelizazio fisiko guztia. 4.0 Industriako tresna horiek aspalditik erabiltzen ditugu, 4.0 Industriaren kontzeptua garatuta ez zegoenetik, eta oso ondo funtzionatzen duen produktu bat garatu dugu”.

Etorkizunari begira, Irungo konpainiak sektore berrietan jarri du arreta: “Energia kontsumo oso intentsiboak dituzten bezeroekin egindako hotz industrialeko sistemetan lan egin dugu orain arte. Orain, teknologia horiek aplikatzen ari gara beroa sortzen duten sistemetan, adibidez, galdara-sistemetan edo aire-zirkuituek presioa sortzen duten aire konprimituko sistemetan”. Kanpora begira, Enerlogixek atzerrian proiektuak bultzatzen jarraitzearen aldeko apustua egiten du, Frantzia, Portugal edo Holanda bezalako herrialdeetan fokua jarrita. Eta teknologiei dagokienez, Jos Miguel Giménezen arabera: “Gero eta teknologia adimentsuagoak garatzen jarraitu nahi dugu”.