Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren Sailak 750 milioi euroko aurrekontua aurkeztu du euskal industria defendatzeko eta honen eraldaketa bultzatzeko

Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasuneko sailburu Mikel Jauregik bere sailak 2026rako duen aurrekontu-proiektua aurkeztu du gaur Eusko Legebiltzarrean. Aurrekontu hori 750,5 milioi eurokoa izango da, eta % 18,9ko igoera izango du, Finantzen Euskal Institutuak datorren ekitaldian Euskadi 2030 Industria Plana aplikatzeko jarritako 100 milioi euroei esker.

Agerraldian, Jauregik nabarmendu du bere sailak 2026rako dituen aurrekontuak “gure industria defendatzera eta honen eraldaketa bultzatzera” bideratuta daudela.

Helburuak eta lehentasunak: Industria gehiago, industria hobea eta emisio gutxiago.

2026ko aurrekontua Euskadi 2030 Industria Planaren lehentasunen artean kokatzen da, hau da, herrialdearen etorkizun ekonomikoa bermatzeko eta datozen belaunaldientzat kalitate handiko enplegua sortzeko Eusko Jaurlaritzak onartu duen ibilbide-orrian. Sailburuak hauxe azpimarratu du: “industria Euskadiren iragana, oraina eta etorkizuna da. Gure aurrerapen-, aberastasun- eta ongizate-iturria da”.

Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren Sailaren 2026rako aurrekontuak gida-printzipio hauetan oinarrituko dira:

Lehenik eta behin, ETEen lehiakortasuna sustatuko duten aurrekontuak dira, industria-sarearen sektore horri lotutako programen aurrekontuak % 32,5 handituko baitira. “Enpresa txiki eta ertainen garapen lehiakorra industria- eta ekonomia-ongizatearen eta, beraz, euskal gizartearen ongizatearen motorra dela sinetsita egiten dugu”, azpimarratu du sailburuak.

Bigarrenik, berrikuntzaren aldeko apustua egiten duten aurrekontuak dira, I+G+Bko programak % 13,4 igo baitira. Eraldaketa digitala sustatuko da, arreta berezia jarriz adimen artifiziala eta zibersegurtasuna erabiltzean, eta produktibitatea eta enpresa-erresilientzia hobetuko dira.

Hirugarrenik, aurrekontu horiek klima egokitzeko konpromisoa islatzen dute, jasangarritasuna sustatuz —kostaldearen eta eremu kalteberen uholde-arriskua prebenitzeko jarduketa zehatzen bidez—, eta hiri- eta natura-inguruneak babestuz klima-aldaketaren aurrean, horrek herritarrengan duen eragin positiboarekin.

Eta, laugarrenik, laguntza-programak sinplifikatzen dituzten aurrekontuak dira. “Ekainean iragarri nuen legegintzaldiaren amaierarako programen kopurua erdira murrizteko erronka jarri genuela. Gaur baieztatu dezaket programen kopurua 44tik 24ra murriztuko dugula, baina askoz sendoagoak egingo ditugula, aurrekontua, guztira, % 13,2 handituta. Gutxiago egin urrunago iristeko”, azpimarratu du Mikel Jauregik.

Industria gehiago

Euskal industria eraldatzen ari da bete-betean. Eta aurrekontu horrek industriaren sustapena babesten du, ekimen zehatzekin:

• Berrindartuz: 40 milioi euro, enpresa txiki eta ertainak HAZI sektoreetarantz, hau da, etorkizuneko trakzio-sektoreetarantz dibertsifikatzea bultzatzeko programa berri baterako.
• Zabaldu+: nazioartekotze-programak 8,6 milioi euroko deialdi bakarrean sartzea, proiektuak mailakatu eta merkatuak sendotzeko.
• Euskadi Space Lab: teknologia espazialeko startup-ei laguntzeko programa bat sortzea, ideiak enpresa komertzial sortu berri bihurtzeko.
• Emakumea Industrian: emakumeak sektore industrialera erakartzeko diagnostikoa eta ekintza-plan bat ezartzea.

Ekimen horiek Euskadi 2030 Industria Planeko Industria Gehiago ardatzaren lehentasun estrategikoei erantzuten diete, hala nola enpresen errotzea, enpresa txiki eta ertainen tamaina handitzea, sektore estrategikoetako balio-kateak osatzea, atzerriko inbertsioa erakartzea eta gure industria nazioartekotzea.

Industria hobea

Berrikuntza ez da osagarri bat, industriaren lehiakortasunaren motorra baizik. Teknologiaren, berrikuntzaren eta eraldaketa digitalaren esparruetako ekimenen artean, hauek nabarmentzen dira:

• Oinarri teknologikoko proiektu eraldatzaileei laguntzeko Hazitek programak % 28 handitu du aurrekontua, eta 119 milioi eurora iritsi da. 22 milioi euro adimen artifizialeko eta zibersegurtasuneko proiektuetara bideratu dira.
• Motor Aeronautikoaren Arkitektura Berriak Proiektu Eraldatzailea abiarazi da, sektore aeroespazialaren balio-kateak garatuko dituen lankidetza publiko-pribatukoa.
• Eta Datu Subiranoaren Hub-aren Proiektu Eraldatzailea, datuaren tratamendu eta erabilera aurreratuarekin lotutako azpiegitura hedatzeko helburuarekin.

Euskadi 2030 Planeko Industria Onena ardatzaren lehentasun estrategikoekin bat datozen ekintzak dira horiek guztiak.

Emisio gutxiago

Deskarbonizazioa eta klima-aldaketara egokitzea eskakizun globala dira, eta, aldi berean, toki-mailako aukera. Mikel Jauregiren hitzetan, “gure industria deskarbonizazioarekin konprometituta dago eta, bide horretan, Eusko Jaurlaritzatik sektoreari laguntzen diogu deskabonizazio adimentsu baten bidez; deskarbonizazio horrek neutraltasun teknologikoa eta mix energetikoa konbinatzen ditu, elektrifikazioaren eta hidrogeno berdea bezalako teknologia garbien bidez”.

Trantsizio Energetikoaren arloan 2026ko aurrekontuaren arabera nabarmendu beharreko hainbat partida:

• Efizientzia energetikora bideratutako laguntzak % 18 handitu dira.

• 80 milioi euro emango zaizkio autokontsumorako bi urtez behingo programari. Ez da deialdi berria, bi urtean behin egitekoa baizik, eta, beraz, indarrean dago (17,5 milioi euro eman ziren jada 2025ean), eta irekita dago herritarrek eta industriak laguntza horiek jasotzen jarrai dezaten.

• Grid4Industry Proiektu Eraldatzailea, zeinaren bidez etorkizuneko sare elektrikoa garatuko den, Euskadiko Electric Valley Hub-en balio-katearen berrikuntza eta garapen teknologikoa bultzatzen dituena.

• Eta Erregai Berriztagarrien Hub-a, hidrogenoaren eta erregai berriztagarrien inguruko ekosistema teknologiko industrial bat garatzeko balioa sortzeko polo bat sortzea eskatzen duen Proiektu Eraldatzailea.

Era berean, klima-aldaketara hainbat alderditatik egokitzea aurreikusten da. Itsasoaren eragina duen klima-aldaketara egokitzeko neurrien artean, eta EAEko biztanleriaren % 60 kostaldetik gertu bizi dela eta leku horietan uholde-arriskua egon daitekeela erreferentziatzat hartuta, arrisku hori minimizatzeko beharrezko inbertsioak egiten ari dira.

“Europan klima-aldaketara egokitzeko esparruetan erreferente gara Euskadin, plangintzatik ekintzara pasatzeagatik”, adierazi du Jauregik. Sailak 6,6 milioi euroko partida jarri du itsasotik datorren uholde-arriskuari buruzko neurriak hartzeko.

Ibaien uholde-arriskuari dagokionez, URA – Uraren Euskal Agentziaren bidez 67,1 milioi euro bideratu dira arriskuan dauden eremuak babesteko.

Bestalde, 2,4 milioi euro bideratu dira airearen kalitatearen sarearen kudeaketa hobetzeko. Euskadik Estatuko sarerik trinkoena eta aurreratuena du. Gainera, aurten, zaintza pasiboa egitetik airearen kalitatearen kudeaketa aurreratu eta zientifikoa egitera pasatuko dira.

Eta, azkenik, 3,4 milioi euro bideratuko dira Añanako Ekoetxean obrak egiteko, beste ekimen batzuen artean.

Industria-lurzorua

Industria-lurzoruaren erreserbarekin aurrera egitea —bai lurzoruak leheneratzeko, bai lehendik dauden espazioak garatzeko— funtsezkoa da euskal industria hazteko eta industria berria erakartzea sustatzeko.

Berroneratzearen esparruan, guztira 52,6 milioi euro inbertituko dira hiru lurralde historikoetan —16,5 milioi Araban, 27,1 milioi Bizkaian eta 8,9 milioi Gipuzkoan—. “Lurzoruak berroneratzeari ematen diogu lehentasuna, jasangarriagoa delako: aurrekontu hauek hala dela erakusten dute”, adierazi du sailburuak.

Ezkerraldeako eskualdeko plan estrategikoko jarduketak nabarmentzen dira. Burtzeña (Barakaldo), Etxeuli (Santurtzi) eta Plaia Barri/Sakoni (Erandio).

Garapen berrien esparruan 25,9 milioi euro inbertituko dira guztira —14,5 milioi Araban eta 11,5 milioi Gipuzkoan—.

Parkea

Industria-lurzoruaren erreserba estrategikoaz gain, lurzoru teknologikoaren erreserba estrategiko batean aurrera egiten ari dira, ezagutza handiko industria berrien ezarpena bermatzeko eta Euskal Autonomia Erkidegoaren berrikuntza-lidergoa sendotzeko.

“Parkearen funtzioa talentua, berrikuntza eta teknologia kontzentratzea da, ezagutza aurreratuko industria erakarriz eta enpresa traktoreen, zentro teknologikoen eta oinarri zientifikoko startupen iritsiera erraztuz”, gogoratu du Jauregik.

2026ko aurrekontutik 100 milioi euro eskari handieneko eremuak zabaltzera bideratuko dira, proiektu errealak ezartzeko aukerarekin. Une honetan, Euskadiko teknologia-parkeak ia % 90eko okupazio-mailan daude, eta eskaera handia dago campus nagusietan.

Parkeetan inbertituko diren 100 milioi euroetatik 38 milioi Gasteizko Campusera bideratuko dira, 21,6 milioi Bilboko Campusera, 20 milioi euro Donostiako Campusera eta 19,5 milioi Derioko Campusera.

Euskadi Eraldatuz 2030 plana

Sailak 2026rako dituen aurrekontuei dagokienez, Sailaren barne-aurrekontuko 650,5 milioi euroei Finantzen Euskal Institutuaren 100 milioi gehituko zaizkie, Euskadi Eraldatuz 2030 Plana sortuz. Diru hori industria berria finantzatzeko erabiliko da, bi eramaileren bidez.

Bi funts horiek % 100 publikoak dira, arrisku-kapital bidez kudeatuak, eta eragile pribatuek lagundutako baterako inbertsioetara zuzentzen dira.

Batetik, Handituz Funtsa erabiliko da, 3 milioi euro baino gutxiagoko fakturazioa duten startup-etan gutxiengoan inbertitzeko eta formula berritzaileen bidez haiek mailakatzen laguntzeko.

Eta, bestetik, Ezten II Funtsaren bitartez, ETEetan gutxiengoan egindako inbertsioak eginez, industrializazio-gaitasunak sustatuko dira hazkunde organiko eta ez-organikoen bidez.

Azken batean, Mikel Jauregiren hitzetan, aurrekontu horiek “gure industriaren eskaera hartzen dute kontuan, eta industria gehiago, industria hobea eta emisio gutxiago izateko dugun helburuari erantzuten diote”.