Europako sektore eolikoak 32.000 milioi baino gehiago bildu zituen 2024an inbertsioetan egiturazko eragozpenei aurre eginez
Hogeita hamar bat euskal enpresak parte hartu zuten apirilean Kopenhagen WindEurope topaketan, sektore eolikoaren erreferentziazko azokan. Ekitaldiaren harira, SPRI Taldeari atxikitako Basque Trade & Investment (BasqueTrade) euskal enpresak nazioartekotzeko agentziak ohar teknikoa prestatu du topaketako mezu nagusiak bilduz. Dokumentuak sektorearen egungo egoera, egiturazko erronkak eta Europako zein mundu mailako hazkunde-aurreikuspenak aztertu ditu.
Txostenak azpimarratu duenez, Txinaren atzetik, Europa da oraindik munduko bigarren merkatu eoliko handiena, 2024ko instalazio berrien % 14 bilduz. Azken urtean, 16,4 GW gehitu diran (13,8 GW onshore eta 2,6 GW offshore), 285 GWeko gaitasun metatua lortuz. Hala ere, kopuruak aurreikuspenen azpitik jarri dira berriro ere, elektrizitate-sarean izandako arazoak, baimenen atzerapenak eta finantza arloko tentsioak direla eta. Offshorean, muga logistikoak eta portu-azpiegiturarik eza gehitu behar zaizkie.
Testuinguru honen gainetik, ohar teknikoak argi utzi du inbertsio-bolumenak gora egin duela azken urtean. Guztira, 32.600 milioi euroko balioa duten proiektuak onartu ziren, eta horiei esker, 20 GW inguru gehitu ahal izango dira. Gainera, enkanteek maila errekorra lortu zuten, 36,8 GW esleituz (2023an baino ia hiru aldiz gehiago), Diferentziazko Kontratuak bezalako mekanismoen bultzadaz. Frantziako eoliko flotagarriaren eredua prezio baxuengatik nabarmendu da.
Garapenerako eragozpenaren aldaketa da oharrean azaldutako aldaketarik garrantzitsuenetakoa: lehen, oztopoa permitting delakoa zen, eta orain, elektrizitate-sarearen hedapena. RED III zuzentaraua eraginkortasunez aplikatuz gero, aurreikusitako hazkundearen zati bat desblokea liteke. Txostenak nabarmendu duenez, AEBko muga-zergak ez dira garrantzi handiko oztopoa adituen arabera, oso gutxi esportatzen baita merkatu horretara.
Balio-katean ikuspegi zuhurragoa antzeman da sektoreko konpainia handien aldetik, errentagarritasun handiagoa eta arriskuarekiko esposizio txikiagoa duten proiektuak lehenesten ari diren neurrian. Testuingurua aldakortasunak markatuta dago oraindik ere, baina azken urteotan egindako 11.000 milioi eurotik gorako inbertsioek botila-lepo nagusiak murrizten lagundu dute.
Merkatuei dagokienez, Alemania eta Erresuma Batua dira Europako hazkundearen liderrak. Turkiak eta Poloniak aurrera egin dute offshorean, eta Espainiak merkatu aktiboa izaten jarraitu du aldebiko energia-salerosketarako kontratuetan (PPA, ingelesezko siglen arabera), baina enkante berririk gabe. Europatik kanpo, Indiak protagonismoa irabazi du, eta Brasilek eta Estatu Batuek erakargarritasuna galdu dute.
2025era begira, Europan 22,5 GW instalatzea espero da. 2025-2030 epealdirako aurreikuspena 187 GWekoa da, baina 2030erako 425 GWeko gaitasun metatua lortzeko Europako helburuaren azpitik dago oraindik. Hala eta guztiz ere, sektoreak konfiantza du politika berrietan eta 2031tik 2040ra bitartean gutxienez offshoreko 100 GW gehiago enkantean jartzea planteatu duen WindEurope akordioa bezalako proposamenetan.