Tapiak Basque Railway jardunaldian azpimarratu duenez, abiadura handia martxan jartzeak “benetako iraultza eragingo du Euskadiko mugikortasunean”
Tapia: “Euskal Y-a, Euskadiko historian garraioaren deskarbonizazioari egiten zaion ekarpen handiena da, gure herrialdearen trantsizio ekologikoan emandako jauzi kualitatibo garrantzitsuena”
Aldez aurretik José Luis Ábalos Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agendako ministroarekin bilera izan ondoren, Arantxa Tapia Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapeneko eta Azpiegituretako sailburuak abiadura handia Euskadira etortzearen birtualtasunean jarri du arreta gaur goizean Donostiako Kursaalean egin den BASQUE RAILWAY kongresuaren irekierako hitzaldian. Bilera horretan, bi erakundeek amaitu gabe dauden zereginen erritmoa bizkortzeko eta euskal Y-aren obra osatzeko behin betiko bultzada emateko duten konpromisoa berritu dute.
‘Abiadura handiko sareak martxan jartzearen erronkak’ Jardunaldiaren izenburuari erreferentzia eginez, abiadura handia Euskadiko garraio publikoaren “bizkarrezurra” izango dela azpimarratu du sailburuak. Izan ere, 3 – 4 milioi pertsonak hiriburuen arteko garraio publiko azkarra, puntuala eta integratua izango dute, eta horri esker, gaur egun errepideko ibilgailuetan bidaiatzen duten pertsona ugarik trenbidez bidaiatu ahal izango dute. “Gaur egun gure hiriburuen artean errepidez egiten diren eguneroko trafikoen %8-10 trenbidera joango da zuzenean”, aurreratu du.
“Obraz hitz egiteari uzteko” eta “zerbitzuaz hitz egiten hasteko” garaia dela aldarrikatu du Tapiak. Euskal Y-tik nazioarteko distantzia luzeko hainbat zerbitzu ibiliko dira, eta horiek Madrilekin, Bordelerekin edo Parisekin lotuko gaituzte. Baina Euskadiko hiriburuen artean intercity zerbitzuak izateko aukera ere emango digu.
“Intercity zerbitzuak ezartzeak iraultza ekarriko du Euskadiko mugikortasunean”, Sailburuaren iritziz. Eusko Jaurlaritza hasi da lanean, “ustiapen plan bat lantzen hasi gara jada, Euskotrenek Euskal Y-an zerbitzu berriak ustiatu ahal izateko”.
Tapiaren kalkuluen arabera, “30 minuturo zerbitzuak eskaini ahal izateko, orduko 250 kilometroko abiaduran ibiliko diren 15 tren berri erosi beharko dira, Euskal Y-a ustiatzeko beharrezkoa den material mugikor berria, alegia”.
Helburu horiek lortzeko, “kualifikazio handiko 100 lanpostu sortzea beharrezkoa” izango dela uste du. Zerbitzu horiek emateko, hainbat instalazio eraiki beharko dira, tailer bat eta kotxetegiak, besteak beste, eta baita prestakuntza eta kontrol gelak eta trenak mantentzeko instalazioak eta ekipoak ere.
Gizarteari tren lehiakorra eskaintzeko nahia azaldu du: “Egunean 22 zerbitzu inguru, 30 minutuz behingo maiztasunekin. Bilbo, Donostia, Gasteiz, eskaintza benetan erakargarriaren bitartez lotuta. Iruñearekin edo mugaz gaindi Baionarekin lotuko gaituzten zerbitzuak”.
Sailburuaren iritziz, tren eskaintzak, inolako zalantzarik gabe, soziala izan behar du, “guztiontzako trena, irisgarria, txartelen batez besteko tarifak edo prezioak 8-10-12 euro artekoak izango dituztenak, eta egungo ticketing-interoperabilitate sisteman txertatuta egongo direnak”, hau da, Mugi, Barik eta Bat garraio-txartelekin bateragarriak, gero eta gehiago erabiltzea sarituz.
Lan-agindua handitzea
“Gizartearen, ekonomiaren eta ingurumenaren ikuspegitik trenbidea garraiobide estrategikoa da Europa osoan” esan eta gero, Arantxa Tapiak ez du hau nabarmentzeko aukera galdu nahi izan: “klimaren aldaketaren aurkako borroka agenda publikoan eta politikoan sartuta dagoen une honetan, Euskal Y-a da Euskadiko historian garraioaren deskarbonizazioari egiten zaion ekarpen handiena. Gure herrialdearen trantsizio ekologikoan emandako jauzi kualitatibo garrantzitsuena da”, berretsi du.
Sailburuak trenbide-korridore atlantikoaren barruan kokatu du Euskal Y-a, hau da, penintsula eta Frantzia lotzeko funtsezko elementua dela esan du. Gipuzkoako tartea amaituta, “gaur egun erronka nagusia AHTa hiriburuetara iristean dago”. Hori dela eta, Ministerioari egungo lan-agindua handitzeko borondatea eskaini dio, jarduketa berriei ekiteko, obra zibila amaituta dagoen tokietan gainegitura (trenbideak eta elektrifikazioa) instalatzea, edo Bilboko (Abando) eta Gasteizko (Dato) terminal berriak eraikitzea, besteak beste.
Europa trenbide espacio integratu interoperagarria
Irekiera instituzionalean, Eneko Goia Donostiako alkateaz gain, ia mundu osoko tren konpainiak biltzen dituen UICeko François Davenne zuzendari nagusiak parte hartu du. Mundu mailako trenbide estandarrak ezartzeko erreferentea da. Davenneren hitzetan, “Beharrezkoa da trenbidea sistema gisa ulertzea, eta ez pieza isolatuz osatutako mosaiko gisa: sistema horrek azpiegituren, ustiapenaren eta geografiaren alderdi guztiak integratu behar ditu, trenbideak estatuen mugen gainetik jarraipena izan dezan”.
Hizlari nagusi gisa, Libor Lochman CER (Community of European Railways) erakundeko zuzendari exekutiboak hartu du parte. Lochmanek Europar Batasun mailan trenbideko legeria markatzen duten arauen eta erregulazioen negoziazioan eta prestaketan hartzen du parte. Bere zeregin nagusia tren enpresen ikuspegia ematea da, eta “Europako erakundeek trenbide espazio integratu interoperagarri europarraren sorrera bultzatzea beharrezkoa” dela esan du, eta “arauzko esparruak beste garraiobide batzuen aurrean trenbidea ez zigortzearen” aldeko apustua egin du.
Jardunaldian euskal trenbide sektoreak osasun ona duela ikusi da, eta konpainia bat nabarmendu behar bada, hori CAF da, kontinente guztietan merkatuak dituen eta produktuen eta zerbitzuen hornitzaile globala den mundu mailako erreferentea. Andres Arizkorreta presidenteak bidaia berezi batean hartu du parte Tapia sailburuarekin batera, eta euskal industriak mugikortasun berriaren aurrean dituen erronkak izan dituzte hizpide.
Jardunaldiak, Amurrio Ferrocarriles, Bombardier, CAF, Danobat, Dominion, Ekide, Ikusi, Ingeteam, JEZ Sistemas Ferroviarios, Talgo eta Thales enpresen laguntza izan du. Horiek guztiek networking-a egin dute bertaratutako 600 profesional baino gehiagorekin.
Jardunaldian lau mahai sektorial egin dira, eta sektoreko enpresetako eta erakundeetako ordezkariek berrikuntzari eta digitalizazioari, trenbide operadoreei, fabrikatzaileei eta mugaz gaindiko esperientziei buruz hitz egin dute.
MoUren sinadura SHIFT2RAILekin
Euskadi, Shift2Rail-ekin elkar ulertze memorandum bat (MoU) ixten duen Europako lehen eskualdea bilakatu da. Txekiar Errepublikarekin lortutako gobernu-akordioaren ondoren, Europako eskualde batek trenbide sektoreko ikerketarako eta berrikuntzarako proiektuen tresnekin/deialdiekin jarduteko eta batera finantzatzeko lehentasunezko estrategiak ezartzeko lankidetzarako konpromisoa hartzen duen lehen aldia da. Monique Van Wortel, Shift2Railen arduradunak, eta Tapia sailburuak, Basque Rail Wayren barruan izenpetu dute aipatutako MoUa.
Moniquek azaldu duenez, “Shift2Rail, Bruselatik Europako trenbide ikerketa eta berrikuntza gehiena bideratzen duen Europako Batzordeak sustatutako ekimen publiko-pribatua da”. Shift2Rail-eko arduradunaren arabera, “Akordioa bultzada berri eta garrantzitsua da Euskadiko sektorearen garapenean, eta, aldi berean, Euskadiko eta Europako berrikuntzaren ekosistema indartzeko balioko du”.
Lotutako albisteak
Epea eta aurrekontua zabaldu ditugu, adimen artifizialeko teknologiak barne hartzen dituzten eta Euskadiko enpresen datuen azpiegitura optimizatzen duten proiektuak babesteko.
Laguntza horiek Europar Batasunak finantzatzen ditu NextGenerationEU berreskuratze-planaren bidez, pandemiak eragindako kalteak konpontzeko eta etorkizun jasangarriago, digitalago eta erresilienteago baten oinarriak ezartzeko. Espainian, funts horiek Berreskurapen, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren bidez kudeatzen dira.
Horizon Europe 2025: 7.300 milioi euro enpresa berrikuntza bultzatzeko Europan
SPRI-ren eskutik, EEN sarearen euskal nodoaren koordinatzaileak garen aldetik, euskal enpresei Horizon Europe programan parte hartzen laguntzen diegu. Enterprise Europe Network (EEN) Europako sare bat da, ETEen hazkundea eta nazioartekotzea bultzatzen duena
Eusko Jaurlaritzak 13,65 milioi euro bideratuko ditu enpresen berrikuntzara
SPRI Taldeak maiatzean zabalduko ditu Fast Track Innobideak, Hazinnova eta BDIH Konexio programak
Euskadiko industriaren ingurumen-hobekuntza bultzatzea, Deskarbonizazio Industrialerako Programaren bidez
20 milioi euro Euskadiko enpresen inbertsioei laguntzeko eta haien lehiakortasuna hobetzeko prozesuan laguntzeko, neutraltasun klimatikorako trantsizioan oinarritutako Europako eta mundu mailako testuinguruan.
Mikel Jauregi Industriako sailburuak Aernnova enpresa bisitatu du, soluzio aeronautiko aurreratuetan liderra
Aernnova enpresak Araban du egoitza, eta lider espezializatua da aeroegituren eta horien osagaien diseinuan, fabrikazioan, mantentze-lanetan eta zerbitzuetan. Ia 6.000 langile ditu 7 herrialdetan, eta 2025ean 1.000 milioitik gorako fakturazioa izatea espero du.
ETEentzako produktuen eta prozesuen berrikuntza babesten dugu Hazinnovarekin
Hazinnova euskal ETE-ei doako aholkularitza eskaintzen dien programa da, produktu eta prozesuetan berrikuntza-mikroproiektuak bultza ditzaten. Eska ezazu 2025eko maitzaren 6tik urriaren 29ra.
ESGI 188 (European Study Group with Industry) Bilbon izango da 2025eko maiatzaren 26tik 30era
Enpresek problema matematikoak aurkezten dituzte azterketa-taldeak konpon ditzan, askotan modelizazio edo optimizazio moduan.
Euskadiko Parke Teknologikoak, 2024an 8.243 milioi euro, 2023an baino % 11,5 gehiago, fakturatu zituzten 673 enpresa ditu dagoeneko
23.600 pertsonak baino gehiagok, gehienak kualifikazio handikoak, egiten dute lan Euskadiko Parke Teknologikoko sei Campusetan instalatutako enpresaren batean
Kontsulta irekia: Spri Taldearen laneko prebentzio-zerbitzuak definitzeko zure aukera
Sprik merkatuko aurretiazko kontsulta jarri du abian, lan-arriskuen prebentzioaren eta osasunaren zaintzaren sektorearen benetako beharretara egokitutako lizitazioa diseinatzeko. Horren bidez, operadore ekonomikoen ekarpenak bildu nahi dira, kontratazio-prozesu lehiakor, garden eta merkatuko jardunbide egokienekin lerrokatua egituratzeko.
Sustatu berrikuntza-proiektuak zure enpresan Fast Track Innobideak ekimenarekin
Fast Track Innobideak Euskadiko enpresa berritzaileen kopurua handitzeko eta sustatzeko sortu zen. Merkatuan ondasun edo zerbitzu berriak sartu dituzten edo enpresan negozio-prozesuak hobetzen dituzten berrikuntza-jarduerak babesten ditu, enpresa lehiakorrago bihurtzeko.