“Covid-19ren geldialdiaren aurreko helburu berberak mantentzen ditugu, gure enpresen eta lurraldearen lehiakortasuna hobetzea”

Joaquín Acha, Euskadiko Mugikortasun eta Logistika Klusterreko presidentea

Joaquin Achak Euskadiko Mugikortasun eta Logistika Klusterreko presidente kargua martxoaren 11n hartu zuen, Espainiako Gobernuak, coronavirusaren pandemiaren ondorioz alarma egoera ezarri baino bi egun lehenago.

Krisi honek ondorioztatu duen  industria-jardueraren geldialdiak eragin desberdina izan du Euskadiko BPG-aren %17a hartzen duen mugikortasun eta logistika sektorean. Koronabirusaren inguruko erabakiek eragin negatibo handia izan dute bidaiarien garraioan edo automobilgintzaren sektore osagarrian. Berriz, eragin txikiagoa izan dute premia biziko produktuen logistikan. Egoera zalantzagarri honen aurrean, 111 erakunde biltzen dituen klusterrak bere jarduerari eusten dio, “bazkideei aukerak eta abantailak eskaintzeko prest egon ahal izateko”.

Elkarrizketa honetan Joaquin Achak pandemiak mugikortasun eta logistika sektorean zer nolako eragina izan duen eta 2020rako helburuak azaltzen ditu, hala nola, emisiorik gabeko proiektuak eta mugikortasun adimentsua lortzeko ematen diren aurrera pausoak ematea, abian dauden proiektu estrategikoetaz aparte.

Euskadiko mugikortasunaren eta logistikaren sektorean zer eragin izaten ari da koronabirusaren krisiak?

Zaila da eragina ebaluatzea, azpisektore desberdinetan hura desberdina izan delako. Adibidez, ez da eragin bera eman distantzia luzeko jarduera logistikoetan, premia biziko produktuen inportazioekin eta esportazioekin zerikusia duten jardueretara lotuta dagoena, beste industria-jarduera batzuekin zerikusia duten enpresekin konparatuz.

Logistikaren beste esparru batzuetan, hala nola hiri-banaketan, hainbat eragin desberdin eman dira: industria-entregak murriztu dira, baina azken milian banaketa jakin batzuk mantentzen ari dira. Balio-kate honi lotutako beste azpisektore batzuk, jatetxeak adibidez, itxi egin behar izan dira. Haren jardunerako eragina industria sektore gehienetan eta bidaiarien garraioan gertatzen ari denaren antzekoa da.

Bidaiarien garraioak %90etik gorako geldialdia izan du. Bidaiarien zerbitzu jakin batzuk gutxieneko zerbitzuetan mantentzen direla kontuan hartuta, geldialdia ia erabatekoa da. Eta automobilgintzaren sektorean lantegien itxierak berehalako ondorioak izan ditu bere hornikuntza-kate osoan. Gainera, automobilgintzaren sektore laguntzaileak eragin zuzena izan du ere.

Klusterreko beste sektore oso garrantzitsu bati buruz ere hitz egin nahiko nuke: teknologiak eta zerbitzu-garapenaren sektorea. Eremu honetan, telelana modu eraginkor batean aplikatzen ari dira.

Ezohiko egoera honen aurrean, zer helburu ezarri dira 2020rako Euskadiko Mugikortasun eta Logistika Klusterrean?

Covid-19k eragin duen  geldialdiaren aurretik genituen helburu berberak mantentzen ditugu. Are gehiago, klusterrak ez du bere jarduera gelditu, une honetan inoiz baino garrantzitsuagoak garela uste dugulako eta jarduera itzultzen denean prest egon behar garelako gure bazkideei aukerak eta abantailak eskaintzeko.

Gure helburua berbera izaten jarraitzen du, gure enpresen eta lurraldearen lehiakortasuna hobetzea. Horretarako, sektorearen garapenean eta modernizazioan ardazten gara, eta gero eta globalagoa den merkatuaren aukerak aprobetxatzeko moduak bilatzen ditugu.

Klusterraren helburu nagusietako bat isurketarik gabeko sektorea lortzeko aurrera pausuak ematea da.  Nola lortu ahal da hori garraioaren eta logistikaren sektorean?

Hori da gure sektorean eragin handia duen arlo estrategikoetako bat, eta lehentasuna du guretzat. Are gehiago, klusterraren azken batzarrean berrikuntza-zirkuluak izan genituen eta ‘Mugikortasun eta Logistika Garbia’ren gaia jorratzen zuena jende gehien izan zuten zirkuluen artean egon zen. Arlo estrategiko hau klusterraren jarduera guztietan zeharkakoa izatea da gure lehentasunezko helburuetako bat. Isuririk gabeko eszenatokia lortzera begira, dagoeneko hainbat ekintza lantzen ari dira, erregai alternatiboen inguruan, adibidez. Erregai alternatibo hauetan  elektromugikortasuna joera garrantzitsu eta garbienetako bat da. Baina, era berean, teknologia desberdinak ere aztertzen ditugu, hala nola gasa erabiltzeko moduak epe laburrera begira edo hidrogenoa, epe luzeagora begira.

Bestalde, ekodiseinuaren eta ekonomia zirkularraren kontzeptuetan lan egin dugu eta, Ihoberekin batera, hainbat enpresarekin gaiak finkatzen ari gara. Halaber, EVErekin lankidetzan ari gara Mugikortasun Elektrikoaren Plan Integraleko zenbait ekintzatan. Plan honetan, gure enpresetako batek, Gureak, lanerako mugikortasunaren lehen azterketa egin du, hainbat alderdi identifikatuz.

Azkenik, sentsibilizazioa oso faktore garrantzitsua dela nabarmendu nahi dut. Aurten udako ikastaro bat antolatu dugu, ‘Mugikortasun elektrikoa: hiri jasangarria eta osasuntsua’ izenburupean, EHUren, EVEren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren kolaborazioarekin.

Zertan datza 2017ko Plan Estrategikoan aipatzen den ‘mugikortasun adimenduna’?

Mugikortasun adimendunak une bakoitzean mugikortasun-eskaintzarik onena (bidaiariei eta merkantziei) eskaintzen digu. Gainera, gizabanako edo kolektibo bakoitzaren lehentasunen arabera beharrizan aldakorretara egokitzeko gai da, edo eskaintza pertsonalizatzeko gai da ere. Laburtuz, bezeroei ematen zaien zerbitzua hobetzea eta pertsonalizatzea da mugikortasun adimenduna, gorabeherak minimizatuz.

Hainbat urte daramatzagu Industria 4.0 arloan lan egiten. Eremu honetan teknologia berriak, datuak edo konektibitatea oso garrantzitsuak dira, besteak beste. Gure bazkideekin batera, Europako, estatuko eta Euskadiko proiektu asko sustatu ditugu  eta askotan parte hartu dugu.

Era berean, adierazi nahiko nuke pertsonen eta merkantzien mugikortasunaren sektorean gertatzen ari diren aldaketek eragina dutela biziki berritzailea den kluster honetan. Euskadin I+G+b arloan egiten den inbertsioaren batez bestekoa % 1,9koa da, aurreko urtearekin alderatuta, % 0,1 gehiago. 2020rako, Europar Batasunaren helburua %2koa da.

Klusterrak hainbat proiektu estrategiko ditu martxan; zertan datza C-ROADS Spain eta C-MOBILE proiektuak?

C-ROADS (17.979.954 euroko inbertsioa, eta horietatik Euskadin 1.769.712 euro) eta C-MOBILE (15.059.453 euroko inbertsioa, Euskadin 664.750 euro) hiri arteko eta hiriko inguruneetan garraio kooperatiboko sistema adimendunen hedapena bizkortzeko bi proiektu dira. Haien artean,  ibilgailuen arteko eta ibilgailuen eta beste sistemen arteko komunikazioak obren abisuak bidaltzeko, baldintza meteorologikoetaz informazioa helarazteko, auto-ilaraz abisatzeko edota aparkaleku libreetaz informatzeko…

Hurrengoa da C-ROADS proiektuaren helburua: Espainiako eragileei jarduera-esparru koordinatua eskaintzea, C-ITS (garraio-sistema adimendunak eta kooperatiboak) produktuen eta zerbitzuen garapenean. Proiektu hau Europan ematen diren ekimenen ildo beretik dihoa, Espainian C-ITSen hedapena bizkortzeko, eta zerbitzu horien elkarreragingarritasuna eta jarraitutasuna bermatuz, beste estatu kide batzuekin lankidetzan.

C-MOBILEren helburua, aldiz, hurrengoa da:  C-ITS zerbitzuak eta zerbitzu-paketeak sortzea (obrak, baldintza meteorologikoak, auto-ilarak, aparkatzeko aukera) azken erabiltzaile-talde zehatz batzuei, haien artean erabiltzaile kalteberei ere, hiri-inguruneetako eta hiri-inguruko garraiobide desberdinetan. Bizitza errealeko eguneroko mugikortasun arazoak jorratuko ditu, eta iraunkortasun irizpideetan oinarritutako negozio ereduak garatuko ditu. Hori lortzeko, hirietan dagoen ITS teknologia gaituko da komunikazio-arkitektura hibridoaren bidez, eta C-ITS zerbitzuak eta aplikazioak emango dira modu gardenean, eten egin gabe, era transmodalean eta mugaz gaindikoan.

Logistikari aplikatutako beste proiektu estrategiko bat Fenix Network da. Zertan datza?

Fenixek (60,6 milioi euroko inbertsioa, Euskadin 2,5 milioi euro) plataforma federatuaren kontzeptua garatuko du komunikazio logistikoaren zerbitzurako datuak trukatzeko (garraiolariak, operadoreak, azpiegituren kudeatzaileak). Helburuen artean,  gaur egungo eta etorkizuneko plataforma indibidualen elkarreragingarritasuna erraztea dago.

Fenix Europako Batzordearen Digital Transport and Logistics Forumek (DTLF) -ren gomendioei erantzuna da. Gomendioek plataforma federatuen sare bideragarri eta baliozko bat sortzea proposatzen zuten, enpresen eta administrazioaren arteko (B2A) eta enpresen arteko (B2B) informazio-trukea errazteko. Proiektuak bederatzi pilotu planteatzen ditu Europa barneko Garraio Sareko (RTE-T) korridore nagusietan. Atlantikoko korridorearen kasuan Itsas Portua – Portu Lehorraren inguruan kokatuko dira, eta Bilboko portua izango da eragile nagusia.