Icónica, errotulua artelan bihurtzen denean
Icónica Imagen Arabako enpresak ia bost hamarkadako ibilbidea du errotuluen sektorean, eta artisautza-jarduera horri eusten dion Euskadiko azken adibideetako bat da. Hala, enpresak egindako lanaren emaitzak zehazten du egunez egun enpresa horren nortasuna eta etorkizunerako ere erabakigarria izango da. “Erakargarria ez den edo irakurtzeko zaila den errotulu batek enpresa bateko bezero potentzialak aldendu ditzake lehen momentutik”, ohartarazi du Roberto Bartolomék, Icónica enpresako CEOak eta Estatu mailako Aserluz patronaleko presidenteak.
Ba al dago benetan errotuluaren mundura bideratutako sektorerik?
Sektorea existitzen da, zalantzarik gabe. Hori egiaztatzeko, kalera atera besterik ez duzu egin behar. Arreta pixka bat jarriz gero, berehala topatuko dituzu errotuluak, kartelak, argizko kartelak, seinaleak, publizitate-panelak eta beste hainbat elementu. Baina ez da sektore profesionalizatua. ASERLUZek (Letrero Argidunen Enpresaburuen eta Antzeko Enpresen Elkartea) urteak daramatza lanean sektorea profesionaliza dadin. Oinarrizko gauzetatik hasi beharko genuke: gure EJSN propioa izatea edo errotuluen enpresa bati alta ematera joaten zarenean, funtzionarioak EJZren zer epigrafetan sartu behar zaituen jakitea, adibidez. Eta horretarako prestakuntza espezifikoa izatea ere bai. Deigarria da; izan ere, bistakoa da sektorea existitzen dela eta hiri guztietan dagoela, hirien eta herrien irudiari eta segurtasunari eragiten dieten lan nabarmenak egiten baititu, baina ez dago lanbide horretan jarduteko gaitasuna ematen duen titulaziorik. Ofizioa Erdi Aroan bezala ikasten da, gremioak zeudenean eta maisuak ikastunari irakasten zionean. Hori dela eta, kasu batzuetan, nahikoa prestakuntza ez duten edo plantillan teknikari tituludun eskarmentudunik ez duten enpresek ez dituzte indarrean dauden araudiak betetzen, hala nola Eraikuntzaren Kode Teknikoa (EKT), ezjakintasun hutsagatik, eta arazoak sortzen dizkiete bezeroei. Icónican, zortedunak gara; izan ere, laneko arriskuen prebentzioko goi mailako teknikariak eta ingeniariak ditugu.
Eta zer da Icónica?: errotulatzaile bat, letrero argidunen, letreroen, afixeen… fabrikatzaile bat?
Errotulatzaileok, gaur egun, jardueren aniztasun handiko nahasketa garela esan dezakegu. Oro har markarik sortzen ez dugun arren, diseinu grafikoko jarduera garrantzitsua eskaintzen dugu, ikus-komunikazioko edozein elementu fabrikatzen dugu (errotuluak, kartelak, argiak, totemak, monolitoak, monoposteak, biniloak, olanak, publizitate-panelak, LED pantailak…). Imajina ditzakezun material guztiekin lan egiten dugu (egurra, altzairua, altzairu herdoilgaitza, aluminioa, metakrilatoa, polikarbonatoa, pintura, biniloak, LEDak…). Fabrikazio-teknika ugari erabiltzen ditugu. Argi-errotulu bakar batek fresatzeko makina, zizaila, puntzonatzeko makina, soldadura, pintura, biniloa aplikatzea eta argiztapeneko instalazio elektrikoa behar ditu. Eta, azkenik, elementuak muntatu behar ditugu eta, askotan, garraio berezien, garabien eta plataforma altxagarrien laguntza behar izaten da. Eta bulego teknikoari dagokionez, oso garrantzitsua da ia udalerri bakoitzean dauden elementu horientzako araudi espezifikoak ezagutzea, bai eta eragiten diguten arau tekniko guztien berri izatea ere, gure bezeroei etorkizunera begira arazoak saihesteko, esate baterako, aseguru-etxeekin edo udalekin lotuta. Ikus dezakezuen moduan, jarduera honetan, industriaren zati bat, eraikuntzaren beste bat eta zati tekniko bat ditugu. Horregatik da deigarria oraindik ere lanbide ezezaguna izatea gurea.
Zergatik da garrantzitsua errotulu bat?
Txatxetan esan ohi du errotulua dela enpresa baten zati garrantzitsuena. Hori guztiz egia ez bada ere, ziur denok ados egongo garela enpresa mota guztientzat marka oso garrantzitsua dela esatearekin. Nolabait esanda, errotulua markaren gauzatze fisikoa da, eta kasu askotan azken bezeroarengana iristen da. Errotuluak balioak hedatzen ditu. Markaren diseinatzaileak islatu nahi dituen balioez gain, errotulua saltoki edo fabrika bateko aurkezpen-txartela dela esan dezakegu. Ez dira gauza bera gure fabrikaren sarreran jarritako letra argidunen errotulu bat eta atean jarritako plaka bat. Kontuz, kasu bakoitzaren arabera, egokiak izan daitezke biak, baina, zalantzarik gabe, oso gauza desberdinak transmititzen dituzte.
Fabrikatzaile gisa duzun esperientzia kontuan hartuta, zer elementu izan behar ditu arrakasta izan dezan?
Egia esan, errotulu baten arrakasta aurreko fasean, kontzeptu-fasean, zehazten da. Marka sortu ondoren, guretzat, Icónican, oso garrantzitsua izaten da irudi korporatiboaren eskuliburu bat egitea errotulua behar bezala definitzeko (neurriak, koloreak, babes eremuak…). Askotan, errotulu bat egiteko behar diren teknikak eta materialak ezagutzen ez dituzten pertsonek sortutako diseinuak topatu ohi ditugu. Belaunaldi berriek ondo barneratuta dute pantailako alderdi grafikoarekin zerikusia duen guztia eta, konturatu gabe, pantaila batean diseinatzen dena erabat definituta dagoela eta fabrikagarria dela pentsatzen dute, eta ez da egia.
Gehiegi esatea al da errotulu bat hura kontratatu duen pertsona/enpresaburuaren irudi zehatza dela?
Errotuluek, gutxienez, hiru funtzio betetzen dituzte: arestian aipatutakoa, marka-balioak transmititzeko euskarri nagusietako bat izatea; xedea lokalizatzeko eta berresteko funtzioa, hau da, gure bezeroek gu aurkitzeko balio dute; eta, azkenik, jabearen egoa gogobetetzeko funtzioa. Nahiko ohikoa da marka bat eta haren inguruko bat sortu duen norbait lortutakoarekin identifikatuta eta harro sentitzea eta, ondorioz, bere markari itxuraz bezeroentzat beharrezkoa izango litzatekeena baino askoz garrantzi handiagoa eman nahi izatea.
Joerei dagokienez, zer dago gaur egun “modan”?
Aspaldidanik, modan daude saltokietan aluminiozko konposite-panelean egindako fatxada beltzak, testu zuriekin. Baina, zorionez, oraindik ere errotuluen aukera zabala dago erabilgarri.
Ba al duzu errotulu gogokoenik?
Bai. Lan kontuak direla eta, asko bidaiatu behar izaten dut eta asko gustatzen zait Osborneren zezena. Errepideko publizitate-panel gisa sortu zen (halakoak ere errotulatzaileok egiten ditugu) eta araudiak halako panelak errepideetatik gertu jartzea debekatu zuenean, elementu hura, zehazki, indultatu eta, marka kenduta, bertan mantentzeko baimena eman zuten. Denborarekin, haren publizitate-misioa ahaztuta geratu da, baina irudia hedatu. Izan ere, publizitate-elementu izatetik, irudi ikoniko bihurtzera igaro da. Munduan horrenbeste esanahi bateratzen dituzten errotulu gutxi daude.
Sektore eolikorako hodiak eta dorreak fabrikatzen dituen HAIZEA WIND Euskadiko enpresarentzat errotulu itzela fabrikatu duzue eta sektoreak aitortza egin dio…
Hala da, bai. Oso harro gaude 2024an LETRA sari nazionala jaso genuelako. Profesionalek emandako saria da eta horrek are balio handiagoa ematen dio sariari. Saritutako ekintza Haizea Windek Aranda de Dueron dituen instalazioetako fatxadan 20 x 8 metroko bi errotulu jarri izana da. Atzerargiztatutako letra gorpuzdunen errotuluak dira eta ikusgarriak direla esan dezaket. Bezero berarentzat, are errotulu handiagoa jarri genuen Bilboko Portuan. Gure ustez, baliteke Estatu osoko letra handiena izatea. H letrak zortzi metroko altuera du; gutxi gorabehera (hau da, hiru solairu ingurukoa).
Aserluz errotuluari eskainitako museoa sortzeko lanean ari da. Zer helbururekin?
Errotuluak hirietako ondare grafikoaren elementua dira. Ez gara konturatzen, baina abiadura handian bizi garenez, etengabe aldatzen da gure kaleen eta inguruko eraikinetako fatxaden estetika. Duela hamar urte eskaseko argazkiak ikusten baditugu, harritu egiten gara, joaten ginen eta orain ez dagoen establezimenduaren errotulu hori gogoratzen dugulako. Bada, errotulu horien artean benetako artelanak daude. Kontuan izan behar dugu letrero horietako asko, duela gutxira arte, eskuz margotzen zirela. Adibide gisa, “neon-putzegile” direlakoen artisau-lana desagertzen ari dela esango dizuet. Ziur gaude horrelako museo bat beste erakarpen-gune bat izan daitekeela hura kokatuta dagoen hirirako. Eta badakigu errotulatzaileek, errotuluak estimatzen dituztenek, pozik emango lituzketela berriekin ordezkatu ahal izateko desmuntatu behar dituzten, baina gure hirien bilakaeraren memorian gordetzea merezi duten elementu horiek.
Lotutako albisteak
MEPRO Medical Reproductive Solutions, gizarte-helburu teknologia: ugalkortasun maskulinoa berritzen
Gure helburua osasun-profesionalei eta bikoteei antzutasunaren erronkei aurre egiteko tresna berritzaile, seguru eta eraginkorrak eskaintzea da
Aloka, profesionalen artean ikus-entzunezko materiala alokatzeko plataforma
Gipuzkoako startup-ak hainbat ekipo eskaintzen ditu, hala nola kamerak, grabagailuak, mikrofonoak, droneak. Mobile World Congress-eko 4YFN biltzarrean parte hartu zuen, SPRI Taldeak kudeatutako stand batekin, webgunea inbertsore eta bezero potentzialei aurkezteko.
Metagra, mende erdiko berrikuntza automobilgintzarako hotzeko estanpazioan
Bergarako enpresa pieza konplexuen fabrikazioan sendotu da, jasangarritasunaren eta berrikuntzaren alde eginez.
Jon Ander Egaña: “BASQUE FOOD CLUSTERrek elikadura euskal industriaren sektore estrategiko gisa kokatzea lortu du”
Elikatze-katearen euskal elkartea 150 enpresa eta erakunde baino gehiagoren lehiakortasuna hobetzeko lanean ari da, berrikuntzaren garapenarekin, lankidetza-proiektuekin eta teknologien integrazioarekin.
Siteco, 30 urte automatikoki ordaintzeko makinak ekoizten
Arabako enpresak administrazio publikoarekin eta ostalaritza sektorearekin egiten du lan, eta urteak daramatza nazioarteko merkatuan.
Mecanizados Patro enpresak “fidagarritasuna, segurtasuna eta eraginkortasuna” eskaintzen ditu trenbide-sektorean
Serie laburretarako eta luzeetarako pieza espezifikoak fabrikatzen ditu enpresa arabarrak, doitasun handiko lan-tresna eta makinekin.
Lorra, lau hamarkada inguru Bizkaiko nekazaritzako elikagaien kooperatibismoaren funtsezko zutabe gisa
Gaur egun, erakundearen lehentasuna zahartutako sektore honetako erretiroak ordezkatzea da, belaunaldi-erreleboaren bidez.
Utilmaik tresna industrial aurreratuak diseinatzen ditu ekoizpen industriala optimizatzeko
Bizkaiko enpresak berrikuntza eta ezagutza teknikoa uztartzen ditu funtsezko sektoreetan mekanizazio-prozesuak hobetzeko, hala nola garraioan, makineria astunean eta aeronautikan.
AVVI laguntzaile birtualak etxebizitzen salmenta eraberritu du, etxeak eraiki aurretik bisitatzeko aukera ematen baitu
Trivima enpresa donostiarrak soluzio berritzaile bat garatu du, salmenta epeak murriztu eta transformazioa areagotzen duen esperientzia interaktiboa ahalbidetzen duena.
IDDTEK: “Industriaren eta talentuaren arteko lotura gara”
Orain 20 urte Irene Rodríguez donostiarrak sortu zuen ETEa ingeniaritza arloko outsourcingean erreferentea da eta sektore estrategikoetan lan egiten duen talde sendoa eta proiektuak ditu abian.