Lola Verdoy (Biosistemak): “Osasun-sistemak arreta segurua, kalitatezkoa eta pazientearengan zentratua bermatuko duen teknologia behar du”
Teknologia aurreratzea funtsezkoa da osasun-sistemak eraldatzeko, baina prozesu horrek interoperabilitatea ziurtatzea eskatzen du, datuak babestea eta datu konplexuak integratzen dituzten eta lankidetza-lana errazten duten plataformetarantz aurrera egitea. Hala azaldu du elkarrizketa honetan Lola Verdoyk, Biosistemak Osasun Sistemen Ikerketa Institutuko Proiektuen Koordinazio arduradunak elkarrizketa honetan, CyberIndustry Congress 2025 kongresuan parte hartu ondoren, Tecnaliak Grupo Spriren laguntzarekin antolatutako zibersegurtasun industrialari buruzko ekitaldian.
“Osasun-sektorea modernizatu egin behar da, baina espezializazio teknologiko horrek kalitateko arreta bermatu behar du, segurua eta pazientean oinarritua”, adierazi du Verdoyk. “Datuen bolumen handiak modu seguruan biltegiratu, prozesatu eta aztertzeko aukera emango duten sistemen, azpiegituren eta profesionalen lana erraztuko duten tresnen arteko benetako elkarreragingarritasuna behar dugu”, gaineratzen du.
Ikerketaren ikuspegitik, Verdoyk dioenez, zibersegurtasunaren arloko erronka nagusietako bat osasun-datuaren bigarren mailako erabilerarekin lotuta dago. “Ezin dugu egiaztatu nork eskuratzen duen datua datuaren zikloaren fase guztietan, ezta baldintza etiko, legal eta kontratuko guztiak betetzen ari diren ere”, ohartarazi du. Ildo honetan, adierazi du Datuen Europako Espazioaren Araudi berria, 2025eko martxoan onartua, aukera bat dela trazabilitatean, datuaren gobernantzan eta prozesamendu seguruko inguruneetan aurrera egiteko. “Egokitzera behartuko gaitu, ez bakarrik azpiegituran, baita trebetasun eta ezagutzetan ere”, dio Verdoyk.
Osasun-sistemaren eraginkortasuna hobetzeko proiektuak
Biosistemak Osasun Sistemen Ikerketarako Institutuak osasun-sistemaren eraginkortasuna, ekitatea, efizientzia eta segurtasuna hobetzeko hainbat proiektu bultzatzen ditu. Horien artean, Verdoyk osasun-sistemen eraldaketan (THCS) zentratutako Europako lankidetza nabarmentzen du, JACARDI ekintza bateratua –non zeregin metodologikoak gidatzen dituzten eta pilotuak garatzen dituzten Euskadin–, edo amaitu berri den ADLIFE proiektua.
“ADLIFEn, gaixotasun kroniko konplexuak dituzten pazienteentzako arreta integraturako proposamen bat garatu dugu, plataforma digitaletan eta ebidentzian oinarritutako erabaki klinikoetarako laguntza-sistemetan oinarrituta”, azaldu du. “Helburua izan da pazienteen bizi-kalitatea mantentzea edo hobetzea, talde profesionalen lana erraztea eta eraginkortasuna hobetzea”.
Osasun-sistemetan teknologia txertatzeak arreta berritzea ahalbidetzen du, baina, era berean, kasu gehienetan antolaketa-eraldaketa eskatzen du. “Espero diren onurak lortzeko, aldaketa teknologiko askorekin batera ibilbide berriak egin behar dira, baita rol eta funtzio berriak birdefinitu ere”, ondorioztatu du Verdoyk.
Eusko Jaurlaritzak zibersegurtasuna bultzatzen du euskal enpresetan, gai horri buruzko ehun ekonomiko bat sortuz, SPRIk artikulatua.