Lezama Demoliciones, eraispena ia artea denean
Lezama Demoliciones enpresak hiru hamarkadako ibilbidea du eraispen industrialaren eta zibilaren sektorean, eta bezeroen artean ditu nazioarteko enpresa handiak, administrazio publikoak eta eraikuntzako enpresak. Trapagaranen (Bizkaia) du egoitza, eta 1995ean sortu zen, Euskadiko industria-birmoldaketaren beroan. Gaur egun 160 pertsonako plantilla du, eta 50 milioi euro inguruko fakturazioa. Une honetan lanean ari da As Pontes (Galizia) zentral termikoaren eraispenean —Estatuko zentralik handiena da hori, Erik Sandonisek dioenez, Lezama Demoliciones enpresako bulego teknikoko eta I+G+b arloko arduraduna—.
Bere jarduera benetan al dago hurbilago artetik suntsipenetik baino?
Ez dakit artea dela esango nukeen, baina egia da ikuspegi teknikotik eta ingurumen-ikuspegitik eraispenek jendeak normalean ezagutzen ez duen konplexutasuna dutela. Lanen plangintza, materialen banaketa edo hondakinen kudeaketa eta garraioa kudeatu beharreko alderdi konplexuak dira, eraitsiko diren elementuen egonkortasunaren inguruko kalkuluekin batera, izan makinekin edo leherketa bidez. Gure sektorea zikintzat jo ohi dute, eta ez dela oso teknikoa pentsatzen dute, baina alderantziz. Dakartzan arriskuak direla-eta, zati teknikoa oso ikertua dago beti, eta ingurumeneko zatian, agerikoa da, administrazioek eta gure bezeroek kontrol zorrotza egiten dutenez kudeatutako hondakinen tonen kantitatearen arabera, bikaintasunez egin behar dela, ausartuko nintzake esatera. AEDEDren parte gara (Eraispeneko Elkarte Espainola), eta harekin batera sektorearen teknifikazioari ikusgarritasuna ematen saiatzen gara.
Zer lan edo proiektu adierazgarritan hartu duzue parte azken urteotan?
Adierazgarritzat joko nuke 2013an egindako San Mames estadio zaharraren eraispena, arku ezagunaren jaitsiera barne. Proiektuaz arduratzen den ABEErentzat eraispenaren zatian egiten dugu lan azpikontratatutako enpresa bakar moduan. Erlojupean egin genuen lan hiru hilabetez, oraingo estadioa eraikitzen zuten bitartean, eta epearen barruan bukatu genuen, inongo istripurik gabe. Halere, historikoki gure proiektuak gehiago zentratzen dira esparru industrialean, nagusiki sektore kimikoan, petrokimikoan eta siderometalurgikoan. 2017tik hasita, indarrez sartu ginen sektore energetikoan, eta gaur egun Pontes zentral termikoaren eraispen hasi berria nabarmenduko nuke. Espainiako zentralik handiena da, 1400 MW ditu, eta beste bi zentralekin batera ari gara egiten (Litoral eta Narcea), eta, horrez gain, 2025eko ekitaldi honetan parke eolikoen berrindartzean hasi gara lanean
Nola espezializatzen da zuenaren moduko enpresa bat ikatzezko zentral termikoen eraispena bezain negozio-nitxo konkretuetan?
Espainiako Gobernuak, Europako gidalerroei jarraituz, sektore energetikoa deskarbonizatzea erabaki zuen joan den hamarkadan, eta ikatza sortzeko instalazio termiko guztiak itxi zituen elektrizitatea sortzean eragiten ziren isurpenak murrizte aldera. Jada esperientzia genuenez sortze-instalazio txikiagoetan, horretan espezializatu ginen, enpresa handitu egin zen eta inbertsioak egin zituen makinetan lanen eta bezeroen beharretara egokitzeko, eta eraispenen zati handi bat egin dugu, 2016an lehenengoa egin genuenetik.
Zenbat iraun dezake ezaugarri horietako instalazio baten eraispenak?
Zentral termikoei dagokienez, eraispena osoa edo erdia baldin bada, zentralaren tamainaren arabera, bi eta lau lan-urte artean irauten du. Kontuan izan behar da instalazio horiek aurretik garbitu behar direla, gero material garbiak banatzeko aukera egon dadin, eta milaka metro karratuko zabalerako instalazioak direla, altuera handiko eta tipologia askotako eraikinak eta egiturak… Azken batean, erronka teknikoa handia da, eta horrek, hainbeste materialen kudeaketa egokiak dakarren ingurumen-erronkarekin batera, gehiago irautea eragiten du.
Hasten diren lanek hondakin asko eragin arren, hondakinen % 90 baino gehiagori balioa ematea lortu duzue…Nola lortu duzue?
Gakoa da aktibo moduan aztertu behar ditugun eraikinak eta instalazioak materialen banku baten moduan ikustea. Eraispenak era zuzenean eginez gero, hondakinak nahastea eta hondakin arriskutsuek beste batzuk kutsatzea ekidinda, horren emaitza dira ondo tratatuta berriz merkatuan sar daitezkeen materialak. Beiratik, plastikotik eta egurretik hasita metaletaraino edo hormigoiraino. Batak besteetatik banatzen badira, lehenengo material arriskutsuak kenduta (erregaiak, amiantoak, etab.), berriz sartu daitezke merkatuan, baita birziklatu ere. Lezama izan zen sektoreko lehenengo enpresa «0 hondakin» ziurtagiria lortzen —gure lanetako materialen gutxienez % 90i balioa ematea bermatzen du—. 2023an eta 2024an % 95 eta 94 lortu dugu, hurrenez hurren. Lehenengo fasean elementuak berrerabiltzen saiatzeaz gain (eragileak eta elementu mekanikoak, tresneria, etab.), materialak ahalik eta gehien banatzea bilatzen dugu, birziklagarriak izan daitezen. Gainera, intuizioz ikusten den zerbait da, ingurumenari dagokionez hobea dela mahai bat erabiltzea, edota egurrezko eta metalezko zatiak banatzea eta birziklatzea zabortegira bota beharrean, ziurtatutako prozedura batekin neurtzen dugu eta saihestutako CO2-ari dagokion balioa ematen diogu tonetan. Horrek aukera ematen digu erabakiak hartzeko, eragin gutxien duen eraispen-alternatiba aukeratuta, eta, azken finean, eraispen-prozesu ahalik eta jasangarriena aukeratzeko.
Eraispenaren etorkizuna norantz doala uste duzu?
Jasangarritasuna eta ekonomia zirkularra nagusi diren garai hauetan, eraispenaren sektoreak jakin du nola egokitu paradigma horietara, eraispenetan berriz merkatuan sartzeko materialen bankuak baititugu, zabortegiak gainezka egotea eta lehengai berriak erauztea ekidinda. Eraispenak era selektiboan eginez gero, sektoreak potentzial handia dauka, hiri-eremuan beti baitaude eraispenak behar dituzten berritu beharreko eremuak eta zabaldu beharreko guneak, eta sektore industrialean berdin, beti daude zaharkituta gelditzen diren instalazioak, eta beharrezkoa da horiek berritzea. Sektorea ondo ari da egokitzen bai behar teknikoetara, bai ingurumen-beharretara, eta ez dio uzten hazteari.
Eta «Lezama Demoliciones» enpresarena?
Gure kasuan, hazten joan garen urteotan ezarri ditugun hobekuntza horiek guztiak aplikatzen jarraitu behar dugu sektore berrietan —esaterako, nuklearrean, eolikoan edo eguzki-sektorean—, beharrezkoa izango baita berritzea. Nazioartekotzea ere erronka bat da, eta hor areagotzen ari dira bezeroen exijentziak eta konpetentzia, baina prest gaude erronka hori gure gain hartzeko.
Lotutako albisteak
Lowerton, adimen artifizialarekin enpresak berritzea eskaintzen duen startupa
Bere teknologiak aukera ematen du lau hilabeteko lana eskatzen duten hobekuntzak bi egunetan bakarrik ezartzeko
Duplostock industria-irtenbide pertsonalizatuen diseinatzaile eta fabrikatzaile bihurtu da
Zuzendaritzan izandako aldaketaren ondoren, euskal enpresak eraldaketa digitalaren, efizientzia energetikoaren eta bere prozesuen automatizazioaren aldeko apustua egin du.
Abuelo Actual, bi hamarkada adinekoen etxeak oztoporik gabeko espazio bihurtzen
Bizkaiko Silver Economy-ko Enpresen Gidaren parte da eta Nagusi Intelligence Centerrek bultzatu du, Foru Aldundiaren proiektu estrategikoak.
Moldes Ura enpresak berrikuntzaren alde egin du lehiakorra izaten jarraitzeko
Zamudion kokatuta, automobilgintza sektorerako injekzio eta konpresio moldeak ekoizten ditu enpresak, eta duela gutxi SPRI Taldearen Hazinnova programan parte hartu du.
Amazinglers: “Gazteek TikTok bidez lana bilatu eta aurkitu ere egiten dute, eta horretara egokitu behar gara”
Igone Ruiz de Azua arabarrak sortutako startupak gazteak enpleguekin eta praktikekin konektatzen dituen plataforma bat baino askoz gehiago izan nahi du; talentu bila enpresei aholkuak ematen dizkien eta belaunaldi berrien potentzialaren aldeko apustua egiten duen komunitatea.
Aracel proiektuak irtenbide berriak garatu ditu eraikuntzan energia-mendekotasuna murrizteko
Belako Lanak buru duela, karbono-aztarna baxuko mortero bat eta isolamendurako eko-panelak diseinatu ditu, SATE sistema batean integratzeko. SPRI Taldearen Hazitek laguntza-programaren babesa izan du.
Miramoon Pharmak zelulen heriotza geldiarazteko gai diren molekula taldea garatzen du
Biogipuzkoa Osasun Ikerketa Institutuaren eta Euskal Herriko Unibertsitatearen (UPV-EHU) spin-off-ak hiru patologia neurodegeneratibo mota desberdin tratatu nahi ditu.
Alterity, robotika mugikorrarentzat eta mugikortasun elektriko arinarentzat bateriak fabrikatzen dituen enpresa bizkaitarra
Elkarteak SPRI taldearen nazioartekotze-programaren laguntza bat jaso du, eta bezeroak ditu jada Italian, Suitzan eta Herbehereetan
Sariki, metrologian liderra den ETEa: “BIND SMEk zure erronketarako soluzioak dituzten startupekin konektatzen zaitu”
Gipuzkoako ETEak 40 urte beteko ditu 2025ean, eta BIND SMEren, Eusko Jaurlaritzak sustatutako eta startupekin berrikuntza irekian jarduteko programaren, 2. edizioan parte hartu zuen
GM2k digitalizazioaren eta nazioartekotzearen aldeko apustua egin du, motorraren sektorearen hazkundea bultzatzeko
Motorzaleentzako ekipamenduaren banaketan espezializatutako enpresa arabarrak adimen artifizialean oinarritutako laguntzaile birtual bat garatu du, ereduaren araberako ordezko piezen bilaketa errazteko, eta Mediterraneo inguruko herrialdeetan hedatzen hasi da.