Deguisak erreketako eta material erregogorren ingeniaritzan duen lidergoa indartu du Amurriotik
Deguisa, De Guinea Sociedad Anónimaren akronimoa, 1966an eratutako Euskadiko familia-enpresa da eta haren egoitza Amurrioko Saratxo industrialdean dago gaur egun. Esperientzia handia du material erregogorren fabrikatzaile gisa. Hain zuzen ere, galdategietarako eta altzairutegietarako merkatu-hobi interesgarria da besteak beste. Zuzendariondoko orokorrak, Begoña Barandicak, konpainia horretan egin du azken 18 urteotako ibilbidea, eta, besteak beste, ingeniaritzaren, produkzioaren, erosketen, merkataritzaren eta zuzendaritzaren arloetan egin du lan. Aiara haraneko industria-erreferente horren azken berritasunez eta 2026rako planez mintzatu zen duela gutxi Made in Basque Countryko mikrofonoen aurrean.
Estaldurak eta material erregogorrak. Zeri buruz ari gara hizketan eta zertarako balio dute?
Bi jarduera osagarri ditugu: errekuntza-ingeniaritza eta material erregogorren fabrikazioa. Metxero industrialak (sua) dauden tokian, instalazioak babesteko material erregogorra behar da eta erregogorra izaten da tenperatura altuei eusteko gai den materiala. Hori ulertzeko adibidea izan daiteke barbakoa bateko adreilua. Errekuntzaren arloan, tenperatura altuko tratamendu termikoak dituen edozein industriarekin egiten dugu lan. Aldiz, material erregogorren kasuan, altzairutegi eta galdategietara jotzen dugu.
Nazioartean ezagunak zarete altzairutegietan hornitzen duzuen teknologia dela eta…
Gure inguruko altzairuzko edozein pieza (kafe-makina baten pieza bat, trenaren gurpila, eraikuntza-profilak, latak…) altzairutegi batean fabrikatzen da, eta han, lehengaietatik abiatuta, kozinatu egiten da, azken konposizioa eta forma lortu arte. Kozinatze-lan horretan, altzairua likido-egoeran egoten da, gori-gori, 1.600 ºC-an, eta ontzi batetik bestera pasatzeko, iturri bat erabiltzen da. Iturri hori da gure Novalco balbula gidariduneko sistema, barruan elementu erregogorrez babestuta dagoena. Teknologia horren eta haren osagai erregogorren fabrikatzaile nazional bakarrak gara, eta Europa mailan dozenaka mila langileko multinazional pare batekin lehiatzen gara.
Zer balorazio egingo zenuke 2025eko ekitaldiaren inguruan?
Ziurgabetasunez betetako urtea izan da, azken urteotan ohikoa den bezala, hainbat arrazoi dela eta; hala ere, jardueren eta sektoreen dibertsifikazioari esker, ez da urte txarra izan. Hala ere, gero eta zailagoa da prezioari dagokionez fabrikazioan lehiakorra izatea; izan ere, eskulanaren kostuek eta bete beharreko araudiek ez dute inolako zerikusirik hirugarren herrialde batzuetakoekin alderatzen baditugu. Deguisak bertako produkzioaren eta Europako lehengaien aldeko apustua egiten jarraitzen du iturria dagoen bakoitzean.
Oraindik ere industria-sektorean emakumeen eragina gizonena bezain garrantzitsua dela ohartarazi behar izateak zer esan nahi du?
Berdintasuna oraindik ez dela errealitatea eta emakumearen inpaktua garrantzitsua ez dela uste izatea orokorra dela esan nahi du. Horrek zabaltzen jarraitzera behartzen gaitu, kontziente izan gaitezen eta gure jarduteko modua ildo horretatik joan dadin, lan-elkarrizketetan, aukeretan, sustapenetan, erabaki-guneetan, iritzien errespetuan… errealitate bat izango da horrelako fororik ez dugunean normalizatu delako, ez ezikusiarena egiten delako. Nahiz eta gero eta presentzia handiagoa duen emakumeak industrian, gaur egun, oraindik ere, emakume bakarra izaten naiz bilera-mahaian edo lantegietara gai teknikoak direla eta joaten naizenean. Egia da, halaber, gure jomuga den industria bereziki maskulinizatuta dagoela. Nire ustez, gizonek eta emakumeek trebetasun desberdinak dituzte, baina lorpen handiak sortzeko aukera ematen dute sinergiak eratzeko aukerarekin.
Zuenaren moduko industrian lan egitea dibertigarria izan al daiteke?
Dibertigarria baino gehiago, pizgarria iruditzen zait landu behar dituzun alderdi guztiengatik, eta suspergarria zuk edo enpresak lortu nahi dituzun helburuak lortzen dituzunean. Nire funtzioen barruan beste enpresa eta talde askorekin harremana dut eta esperientziak partekatzea eta beste eredu batzuk ezagutzea aberasgarria da. Dibertsioaren zatia erronka bakoitzari aurre egiteko dugun jarreraren edo giza taldearen mende egoten da.
Orain hilabete batzuk AMPEAk (Arabako Emakume Profesional eta Enpresaburuen Elkartea) argitaratutako ‘Who is Who en la Industria alavesa’ gidan sartzea oraindik ere emakumezko erreferenteak falta direla uste duzulako erabaki al zenuen?
Hala da; uste dut garrantzitsua dela eragin handiko postuetara irits gaitezkeela ikusaraztea, baina ez dizut ukatuko hori guztia ahalegin osagarriarekin egin behar izaten dugula. Ildo horretan, INSPIRA proiektuan ere parte hartu nuen. Proiektu horrek STEAM karreren erreferenteak eramaten ditu ikastetxeetara, eta, nolabait, emakumeak ahalduntzea eta horrelako inguruneetan duten presentzia handitzea zuen helburu. Nire kasuan bezala profesionalak ikusaraztea eta haiei balioa ematea den guztia beti da garrantzitsua.
Eta zer mezu botako zenieke atzetik datorren emakumeen belaunaldi berri horri?
Emakume horiei guztiei esango nieke beren buruarengan sinets dezatela, nahi dutenaren alde borroka dezatela, parte hartzera eta proposatzera ausart daitezela, eta beren artean babes daitezela. Eta, oro har, zentzu guztietan aldaketarako prest egoteko.
