70 profesionalek adimen artifizial lehiakorra eta etikoa eztabaidatzen dute
Eusko Jaurlaritzak, Basque Research & Technology Alliancek (BRTA) eta Gobernantza Demokratikoko Globernance Institutuak jardunaldi hau antolatu dute gaur, Vicomtech zentro teknologikoaren laguntzaz, Zamudioko Parke Zientifiko Teknologikoan: “AA lehiakor, etiko eta gizartearekiko arduratsu baterako prestakuntza-arloko erronkak”, Topaketa honek zientziaren eta teknologiaren alorreko, eremu akademikoko eta erakundeetako 70 profesional bildu ditu, adimen artifizialaren inguruko prestakuntza etikoak dakartzan erronkez eta aukerez eztabaidatzeko.
Adimen artifizialak gero eta protagonismo handiagoa du hainbat sektore estrategikotan, eta aukera berriak zabaltzen ditu berrikuntzaren eta lehiakortasunaren alorretan. Hura garatzeak galdera garrantzitsuak dakarzkigu, ordea, haren gizarte-inpaktuari, gobernantzari eta haren erabilera gidatu behar duten printzipio etikoei buruz.
Jardunaldia hasteko, hitza hartu dute Eusko Jaurlaritzako Gizarte Berrikuntzako eta 2030 Agendako zuzendari Asier Aranbarrik; BRTAko zuzendari nagusi Rikardo Buenok eta Globernanceko proiektuen koordinatzaile Mikel Cabellok, jardunaldiaren helburuak eta adimen artifizialaren inguruko Euskadiko lan-testuingurua aurkezteko.
“Adimen artifizialak komunitatearen zerbitzura egon behar du. Helburua da ematen duen potentzialaz baliatzea, ez soilik lehiakortasuna hobetzeko, baizik eta balio demokratikoak eta komunitatearen zentzua indartzeko. AA guztion onurarako tresna bihur daiteke, eta halaxe behar du, autokraziaren aldeko tentazio ororen aurka egiteko”, adierazi du Asier Aranbarrik.
Jarraian, Daniel Innerarity filosofo eta gobernantzan adituak lehen hitzaldia eman du, “AA, teknologia konplexu bat mundu konplexu batean” izenekoa, eta azpimarratu du teknologiaren, gizartearen eta demokraziaren arteko harremana birpentsatu beharra dagoela, munduan elkarrekiko mendekotasuna gero eta handiagoa den honetan.
Goizak aurrera egin ahala, hitzaldiak bata bestearen atzetik etorri dira: Anibal Astobizak (Granadako Unibertsitatea) eta Txetxu Ausinek (IFS-CSIC) adimen artifizialaren alderdi etikoei eta lehiakortasunari buruzko hitzaldiak eman dituzte, eta, haietan, landu dute erreferentziazko zer esparru behar ditugun garapen teknologiko etiko, arduratsu, jasangarri eta balio demokratikoak errespetatzen dituen bat bermatzeko.
Halaber, Vicometecheko zenbait adituk AAko proiektu errealetan etika txertatzen daukaten esperientzia azaldu dute. Hain zuzen, Antolakuntzako eta Gobernantzako zuzendari Edurne Loyarte, Ixabel Arbide aholkulari juridikoa eta Segurtasunerako Bideo Analisi Adimenduneko saileko ikerlari Mikel Aranburu aritu dira hitzaldian.
Jardunaldia amaitzeko, Txetxu Ausinek moderatutako mahai-inguru bat egin dute, eta, han, AA etiko, arduratsu eta lehiakorrak dituen erronka eta dilema nagusiak eztabaidatu dituzte, besteak beste, mundu-mailako arauketa, etika teknologian txertatzea eta diziplina anitzeko taldeen arteko komunikazioa.
Topaguneak duen ikusmolde kolaboratiboa azpimarratu du Txetxu Ausinek, baita zientzia, teknologia eta balioak lotzen dituzten hausnarketarako guneak sustatzeak duen garrantzia ere. “Dagoeneko inguruan dugu AA, eta tartean dauden eragile guztien laguntza behar dugu irizpide etikoei jarraituz garatzen eta erabiltzen dela bermatzeko, eta konfiantza publikoa sortuko duten eta teknologia gizarteak eskuratzen duela ziurtatzeko azpiegiturak eta prozesuak garatzeko”, baieztatu du Ausinek.
Ekitaldi honek indartu egin du I+G+Bko euskal ekosistemak eraldaketa digital arduratsuarekin duen konpromisoa, eta oinarriak ezarri ditu gizartearen ongizatearekin eta aurrerakuntza jasangarriarekin bat datozen proiektu teknologikoetarako.
BRTA
Basque Research and Technology Alliance (BRTA) aliantza 2019an sortu zen, Euskadiko ikerketa aplikatuko eta garapen teknologikoko eragile nagusien arteko lankidetza sendotzeko. Helburu du ikerketan eta teknologian oinarritutako ezagutza euskal industriara eta enpresetara transferitzea eta, hala, lurraldearen lehiakortasuna eta garapen ekonomikoa sustatzea.
Ikerketa kooperatiboko 4 zentrok eta 13 zentro teknologikok osatzen dute aliantza: CIC bioGUNE, CIC nanoGUNE, CIC biomaGUNE, CIC energiGUNE, Azterlan, Azti, Ceit, Cidetec, Gaiker, Ideko, Ikerlan, Leartiker, Lortek, Neiker, Tecnalia, Tekniker eta Vicomtech.
